Chuyện chẳng vui vẻ gì

Chuyện chẳng liên quan gì đến cụ, nay nghe tin cụ mất bỗng nhớ đến, lòng chợt buồn hiu hiu.

Nói cho oách thì mình đã gặp cụ ba lần.

Trước đó chỉ nghe anh Thanh Quế kể chuyện đã cùng tòng quân, cùng vào Nam, cùng ở một đơn vị với con trai cụ mà thôi. Nghe anh kể phục cả cha lẫn con. Cha phục đã đành, con trai cụ thì phục quá, hiếm ai cố nhoài ra khỏi cái bóng của cha mình, cố làm một người lính bình thường cho đến lúc hy sinh.

Lần thứ nhất “gặp” cụ khi cụ vào thăm Quảng Trị, hình như cuối năm 1989. Khi đó mới chia tỉnh, trụ sở uỷ ban tỉnh chỉ là dãy nhà ngói cấp 4. Cụ ngồi với anh Bường chủ tịch tỉnh, đám cán bộ lau nhau như mình ngồi tít ở đằng xa.

Anh Bường vui vẻ nói: Tỉnh mới lập, chưa làm được gì. Mong thủ tướng quan tâm cho ít kinh phí làm cái trụ sở uỷ ban, để khi thủ tướng về, được đón thủ tướng cho đàng hoàng, chứ không phải ngồi trong cái nhà như thế này.

Cụ cười to nói: Nhưng tôi thích ngồi trong nhà thế này thì sao?

Mọi người cười ồ vui vẻ.

Mình chỉ nghe cụ nói mỗi câu đó, không nghe câu nào khác hơn, nhưng nhớ mãi.

Lân thứ 2 khi ra Hà Nội, thằng N. nói: Tao đi phỏng vấn cụ Kiệt, mày có đi theo không. Tất nhiên là mình đi rồi, bản tính tò mò mà.

Thằng N. thì ghê lắm, nó quen hết lượt các ông to, tích trữ một xấp ảnh dày, về quê xoè ra khoe, bà con làng xóm lác mắt.

Cụ nghỉ chơi tennis, tiếp thằng N. ngay chỗ giải khát sân tennis. Thằng N, giới thiệu mình với cụ: thằng bạn cháu, thế thôi. Rồi mình ngồi chầu rìa nghe nó phóng vấn cụ.

Bụng nghĩ cụ cũng dễ tính thật, nó hỏi toàn câu củ chuối mà cụ vẫn vui vẻ trả lời. Thỉnh thoảng lại cười rất sáng khoái. Thế mới lạ.

Lần thứ 3 thì phải kể dài dòng hơn.

Năm 1996 mình ra Hà Nội, ra một mình mua nhà trước rồi đem vợ con ra sau. Mua xong nhà, phải sửa tí chút, đêm nằm một mình buồn buồn, hai giờ sáng vùng dậy viết đến sáng xong truyện ngắn Chuyện không có trong sự thật.

Viết xong ném đấy, bụng nghĩ chẳng ai thèm đăng đâu. Chẳng ngờ anh Đỉnh đến chơi, đọc, khen hay nói: để tao đem về đăng Văn nghệ quân đội.

Truyện đăng số tháng 7/ 1996 ( hay 97 gì đấy). Đến Văn nghệ quân đội, ai cũng khen, có người còn nói: thế giới cũng đến thế thôi.

Một tháng sau bỗng ồn ào nhặng cả lên, người bảo sĩ nhục con người, ngườì bảo sĩ nhục ngành giáo dục, người bảo nói xấu cụ Kiệt.

Anh Huân, anh Đỉnh lo bạc mặt

Mình ngơ ra, mấy cái thứ sĩ nhục này nọ thì mình đã quen lối phê bình suy diễn ngu xuẩn không nói làm gì. Nhưng nói xấu cụ Kiệt thì lạ quá. Chuyện mình có liên quan gì đến cụ đâu?

Hoá ra nghe nói trong truyện mình có con chó tên Ki mà nhà cụ cũng có con chó tên như thế.

Khổ. Nào có biết chó mèo nhà cụ ngang dọc ra sao.

Nhiều người rỉ tai nói cụ Kiệt đọc rồi, tức lắm. Cụ gọi điện cho cụ Phiêu, cụ Phiêu gọi điện cho tổng cục làm cho ra lẽ.

Chẳng có ai hỏi mình một câu, chỉ nghe ồn thế thôi. Mình chẳng sợ, trên răng dưới ca tút sợ gì, chỉ thương anh Huân, anh Đỉnh vì chuyện của mình vất vả tất tả ngược xuôi.

Chuyện rồi cũng qua, anh Huân anh Đỉnh bị treo sao vài năm rồi cũng đâu vào đấy.

Mình chỉ biết qua vụ này ở Văn nghệ quân đội thời đó, trừ anh Huân anh Đỉnh không nói làm gì, chỉ có thằng Khoa là trước sau như một, còn lại là một bọn tiểu nhân, tiền hậu bất nhất.

Hai năm sau vào quán cà phê phố gì gần phố hàng Bông không nhớ nữa. Anh Q. gặp mình nói mày vào đây anh bảo. Mình theo anh vào phòng trong bỗng sững sờ gặp cụ.

Anh Q. nói thằng em họ em đó anh. Nó viết cái truyện Chuyện không có trong sự thật không phải nó xâú anh đâu. Em muốn gọi nó vào để nó nói cho anh hỉểu, thông cảm cho nó.

Cụ ngơ ra: chuyện gì? Mình có nghe bao giờ đâu? Anh Q. nói thế không ai nói với anh cả à. Cụ nói không.

Hu hu. Thế mới biết miệng lưỡi thế gian, giết người không dao là thế nào.