HÃY TỰ TẠO RA XU HƯỚNG

* NGUYỄN MINH HUY

Nên theo đuổi hay đi ngược xu hướng thị trường?

Er….tôi thừa nhận không giỏi lắm trong việc “xác định xu hướng”. Có thể tôi có tầm nhìn hạn hẹp hoặc tập trung là thực tế hơn. Vậy còn bạn, bạn quan tâm như thế nào đến cái gọi là “xu hướng” 

Có nhiều xu hướng rất dễ đoán. Ai cũng biết là trong 10 năm tới:

- Thị trường tài chính sẽ lại xuất hiện 1 thiên nga đen và sụp đổ 1 lần nữa

- Độ phủ của mobile sẽ gia tăng

- Các kênh truyền thông cũ sẽ càng kém hiệu quả

- Những công ty mới sẽ thách thức vị trí của Google, Apple, Twitter, Facebook, Amazon.

- Trung Quốc và Ấn Độ sẽ ngày càng có ảnh hưởng lớn (và cũng đông hơn nữa).

- Phương Tây sẽ trở nên đa dạng hơn về văn hóa.

- Công nghệ ngày nay sẽ rẻ hơn.

- Công nghệ tương lai sẽ dễ tiếp cận hơn tới mọi người.

Chạy theo xu hướng dường như là chuyện đương nhiên.Ví dụ, hiện tại ứng dụng location-based hoặc game tích hợp social đang là “xu hướng”? Đó có phải là sản phẩm bạn đang xây dựng không?

Mọi người đều đang nhìn thấy và làm theo xu hướng đó. Do vậy, về cơ bản bạn đang bon chen vào một thị trường vô số đối thủ cạnh tranh, tất cả đều được đầu tư kha khá (nhà đầu tư hẳn cũng là những người nắm bắt “xu hướng” tốt), tất cả đều biết “lắng nghe khách hàng và thị trường”, sẵn sàng pivot sản phẩm của họ bất kể khi nào phát hiện ra đối thủ đang làm gì đó tốt hơn, giành giật sự chú ý của người dùng  và không hề để tâm tới khả năng mang lại lợi nhuận hay sự bền vững lâu dài (ồ, dĩ nhiên là nó sẽ tự xuất hiện khi bạn đang đã có người dùng, rite?)

Tuy vậy, tất cả những thứ trên nghe có vẻ không hấp dẫn lắm,  ít ra là với tôi mà có phần chật chội và đầy rủi ro.

Vậy  hẳn bạn nên đi ngược xu hướng. Bạn có nên chọn 1 thị trường ngách, dù rất nhỏ?

Những nhà xuất bản sách bản cứng đang có ít đối thủ cạnh tranh và một số khách hàng thuộc nhóm nói-không-với-kindle. Tuy vậy, lượng khách hàng này cũng đang giảm và đa số nhà sách chỉ đủ doanh số để không phá sản.

Vậy liệu thị trường ngách có tốt hơn?

Điều này sẽ phụ thuộc vào mục tiêu của bạn. Nếu bạn chỉ cần một công ty nhỏ, đáng yêu với cuộc sống dễ chịu, một cửa hàng nhỏ trên web, hãy mặc kệ xu hướng. Trên thực tế, đi ngược lại với xu hướng thường dễ dàng và ít rủi ro hơn, bởi khách hàng cho thị trường này thường rất rõ ràng và đang bị bỏ quên, hoàn hảo cho một startup nhỏ.

Nhưng nếu bạn muốn trở thành một Twitter hay Groupon mới với định giá hàng tỷ $, muốn trở thành số 1 trên thị trường, thì bạn không thể lùi bước… Bạn sẽ phải vượt lên dẫn đầu xu hướng.

Thế nhưng, một khi Groupon đã là vị vua của mua hàng theo nhóm, liệu còn thị trường tỷ $ nào cho bạn với các cửa hàng địa phương? Nếu như location-bases đang là xu hướng, liệu có nên cạnh tranh với foursquare?

Không, về cơ bản, thị trưởng tỷ $ tiếp theo sẽ không theo bất kỳ xu hướng nào bạn đang thấy hiện tại. Bạn biết đấy, nếu bạn muốn là một Facebook tiếp theo, bạn không thể đi theo xu hướng Facebook hiện tại.

Quá sớm: không ai hiểu. Quá muộn: ai cũng đã hiểu. Để thành công bạn cần có khả năng dự báo và timing tuyệt vời.

Amazon bắt đầu bán sách trực tuyến ngay vào lúc mọi người bắt đầu muốn mua, nhưng cũng còn vô số người quan ngại về giá thành vận chuyển. Salesforces.com đã ứng dụng mô hình SaaS trước khi những người khác chịu tin tưởng trao dữ liệu của mình cho các hãng thứ 3. Twitter đã kết nối thế giới theo thời gian thực trước khi mọi người kịp hiểu nó là gì.

Vậy, đâu là bí quyết cho sự kết hợp tài tình giữa tầm nhìn, timing và tiền như vậy?

Với các nhà đầu tư, đó là: không bao giờ đặt tất cả trứng vào một giỏ. Đầu tư vào khoảng 2 tá ý tưởng và có lẽ sẽ có một vài cái nên chuyện.  Hãy lựa chọn những startup có tiềm năng với đội ngũ sáng lập tài ba và chịu khó học hỏi. Tuy nhiên, đa số VC tại Mỹ xem 10 năm qua là khoảng thời gian tồi tệ – đa số bọn họ không đạt lợi nhuận kỳ vọng. Thành công thường không đến với số đông.

Với các doanh nhân khởi nghiệp thì …không có bí quyết nào cả. Bạn phải đặt cược vào chính mình trong một trò chơi mà phần thưởng thì vô cùng lớn nhưng gần như chắc chắn sẽ thất bại. Đó là lựa chọn của bạn.

Nếu bạn chỉ cảm thấy hạnh phúc nếu như có thể thay đổi thế giới, bạn phải đặt cược. Cân nhắc về xu hướng hiện tại, nhưng hãy cược vào xu hướng khác. Hay nói cách khác, hãy tự tạo ra xu hướng.

Tuy vậy, nếu bạn không quá quan tâm tới thế giới đang làm gì, hãy thử nhìn vào thế giới nhỏ bạn đang sống, thử tìm cách thay đổi nó, và xem liệu có đủ người đồng ý với bạn không.

Khác biệt để bứt phá, chúc các bạn thành công !

N.M.H

-------------