Chữ tâm tròn méo thế nào?

Dự thảo tăng viện phí của Bộ Y tế mới ban hành, theo đó hơn 400 dịch vụ y tế đồng loạt tăng giá đã gây một làn sóng dữ dội từ phía công chúng. Lướt qua các bài báo với cái tít được giật: Tăng viện phí, tụt nhân tâm; Tăng viện phí dồn người nghèo vào thế bí; Người nghèo khốn cùng vì tăng viện phí… đủ thấy tâm trạng xã hội như thế nào.

Bộ y tế viện lẽ mức giá cũ được quy định từ năm 1995 tới nay đã quá chênh lệch so với thời điểm hiện tại. Thế thì tại sao không có cơ chế tăng dần mức thu theo thời giá, để ngâm quá lâu, khi các bệnh viện phải "xé rào" rồi đột ngột tăng ào ào đẩy dân phải thế bị động khốn cùng? Đó chẳng qua chỉ cái lý cùn của mấy ông tự cho mình là chủ mà thôi.

Cũng vậy khi Bộ y tế một đằng thì nói  viện phí không quyết định toàn bộ chất lượng dịch vụ y tế, đằng khác khi giải thích về chuyện chất lượng dịch vụ y tế kém thì Bộ lại nói nguyên nhân hàng đầu là không có tiền. Từ đó ta hiểu tiền đã quyết định nghề và cái tâm nghề nghiệp của ngành y như thế nảo  rồi.

 Nếu ngành y không treo câu “ Lương y như từ mẫu” như một  xác tín nghề nghiệp cùng với 12 điều y đức, như những lời  thề thiêng liêng của Hippocrate, trở thành  những nguyên tắc đạo đức y khoa Việt thì những gì Bộ y tế nói và làm nó cũng giống như bất kì bộ nào đó nói và làm, dân cũng chẳng có gì lạ lắm. Nhưng ngành y thì khác, chữ tâm đối với ngành y thời nào và ở đâu cũng phải được coi như giá trị thiêng liêng nhất, tạo nên hai tiếng lương y. Ngày xưa gọi bệnh viện là nhà thương cũng xúât phát từ nghĩa này. Vì vậy việc đột ngột tăng giá dịch vụ y tế trung bình tới khoảng 7-10 lần, thậm chí đến 20 lần, trực tiếp đánh vào sự khốn cùng của người nghèo đã làm cho người ta đặt câu hỏi liệu ngành y còn có chữ tâm nữa hay không.

 Tăng viện phí để làm gì khi mà ngành y không cho thấy trình độ bác sỹ, cơ sở hạ tầng, máy móc, trang thiết bị, vv...được nâng cấp. Hàng loạt bệnh viện bị xuống cấp nghiêm trọng. Hầu hết các bệnh viện trung ương đều quá tải, trong khi nhiều bệnh viện địa phương trở thành niềm kinh hãi của người dân, họ gọi đó là các trạm giết mổ.

Tăng viện phí để làm gì trong khi ngành y không cho thấy các trò láu của họ đã được dẹp bỏ. Những trò xét nghiệm móc tiền dân, cách tính giường bệnh bằng cách đếm đầu bệnh nhân bất chấp nhiều người cùng nằm trên một giường, thói kê đơn buộc người ta phải đến nơi mình cần bán thuốc… đã huỷ hoại cái chữ tâm của ngành y đến ghê gớm.

Tăng viện phí để làm gì khi mà ngành y không cho thấy “tiêu cực phí” ở các bệnh viện đã chấm dứt. Tiền lót tay cho bác sĩ, khoản “ bồi dưỡng” cho các nhân viên bệnh viện đã trở thành cái lệ hiển nhiên mỗi khi có người nhà ốm đau mang đến các bệnh viện công, đó gọi là tiêu cực phí.

 Tiêu cực phí nó là bệnh nan y nguy hiểm nhất tồn tại hơn nửa thế kỉ này không hề được giải quyết, nó giống như bệnh thành tích trong giáo dục, tiền mãi lộ trong giao thông, trò rút ruột công trình trong xây dựng… chỉ nghe nói “không” trong các văn bản giấy tờ còn ngoài đời nó là một đời sống khác, cuồn cuộn trôi giữa vô số những rêu rao.

 Hãy nâng cao trình độ bác sĩ, nâng cao cơ sở hạ tầng, dẹp bỏ các trò láu và triệt bỏ tiêu cực phí khi đó hãy nói đến chuyện tăng viện phí. Đừng một mặt hàng năm tiêu hàng chục nghìn tỉ của Nhà nước để không cải thiện được gì, một mặt ra sức tăng viện phí, móc túi người nghèo, làm vậy người ta gọi là bất lương y.

 Ngày 27/2/ 1955 trong bức thư gửi tới ngành y nước ta, Bác Hồ đã viết:  “Người bệnh phó thác tính mạng của họ nơi các cô các chú. Chính phủ phó thác cho các cô các chú việc chữa bệnh tật và giữ sức khỏe của đồng-bào.”   Lời thương mến đó toả sáng một chữ tâm, cái chữ mà ngày nay dường như người ta không còn biết nó méo hay tròn, dùng để làm gì, than ôi!

 

 

 

 

Trọc phú

Mình về quê, cô em họ nói tối nay nhà hát Thị xã có chương trình ca nhạc của nhạc sĩ Tinh Tuý, có giấy mời đây, anh có đi không. Chẳng biết Tinh Tuý là ai, hồi này các nhạc sĩ trẻ nổi lên cũng nhiều, sáng tác như điên, nghe không kịp, toàn những bài na ná nhau, hết nhại Phú Quang sang nhại Ngọc Đại, ca từ hoặc rỗng toếch hoặc nhẹ tênh, chán ốm, định bụng không đi.

Cô em họ nói nhạc sĩ Tinh Tuý nói ông quen anh đấy, hình như học với anh. Cái tên nghe lạ hoắc, quen thân hồi nào nhỉ? Ừ thôi thì đi.

            Tới nơi thấy đông nghịt, vé 180.000 đồng mà đông nghịt. Cô em họ nói giá vé đề cho oai, thực ra toàn giấy mời. Mình cười nói ừ thì mời mà người ta đi cho đông thế này cũng là tốt rồi.

            Cô em họ nói phải tổ chức mời, lôi kéo mọi người vào mới được như vậy, ai mời được một người đi thì được thưởng 10 ngàn, em mời được 6 chục người được 600 ngàn khoẻ re, ke ke ke. Mình ngạc nhiên nói có chuyện đó a? Nó bảo ông Tinh Tuý thiếu gì tiền.

            Hoá ra là thằng Tuỵ học lớp 7 với mình,  nó là Phạm Tuỵ, sao giờ nảy nòi đổi tên là Phạm Tinh Tuý không biết.

Thằng Tuỵ không dốt nhưng lười, học hết lớp 7 thì bỏ, lêu bêu ba bốn năm trời. Nó mê con Thủy lắm, rình con Thuỷ tắm suốt.

Một hôm thấy nó di chân trên cát đi một hình vẽ to đùng, mình hỏi vẽ chi rứa? Nó nói bướm con Thuỷ.  Vẽ xong nó ngồi lọt thỏm vào đấy, tay bó gối mắt nhìn đăm chiều, nói cho tao lấy con Thuỷ. thì sai tao ăn bát cứt tao cũng ăn. Mình hỏi cứt nác có ăn không, nó nói ăn.

            Hôm con Thuỷ. cưới chồng, nó uống rượu say cứ ép bên tường hồi nhà con Thuỷ, sát ngay phòng ngủ vợ chồng Thuỷ. dập liên tục, ở quê gọi là nắt gió.

 Con Thuỷ. đi đâu nó cũng đứng dạng háng chặn lại, chim võng trong quần nói chồng Thuỷ. có bằng con cu của tui không mà chê tui hử!

            Thấy phiền quá, chú nó xin cho một chân làm hậu đài đoàn văn công tỉnh, đuổi nó đi cho khuất mắt con Thuỷ. Thằng Tuỵ thích lắm, ai hỏi làm đâu, nó ra cái vẻ khiêm tốn nói làm ở đoàn văn công, phụ trách hậu đài.

            Ít ai biết việc của nó là kéo dây, mắc đèn, khuân vác bục bệ, nghe nói phụ trách hậu đài là oách rồi, lương tháng năm đồng ba cọc, bù lại gái gẩm có dùng, cũng phởn.

             Thằng Tuỵ to đen như con gấu, mỗi tối biểu diễn, nó cứ lởn vởn quanh khu hoá trang, các cô nhờ nó khi thì lấy cái này, khi thì lấy cái kia, rồi nhờ cột cái tóc, sửa cái giày.. nó vui vẻ làm hết thảy, thỉnh thoảng lại véo cái, vuốt cái... loanh quanh thế nào nó kiếm được ối cô.

            Hồi mình ở tỉnh, nó chuyên kể các nàng ế chồng, các em trẻ ngứa nghề, các bà nạ dòng chồng già, mất sức chiến đấu đều vào tay nó cả. Nó kể một hôm ông trưởng đoàn nghi nó tằng tịu với vợ ông, định đuổi đi, chưa kịp mở mồm vợ ông đã cho một vả rụng hai cái răng cửa. Từ đó nó được chiều chuộng nâng đỡ, uy quyền ra phết.

 Đến đoàn văn công hỏi gặp anh Tuỵ thế nào cũng có người vồn vã dạ đây dạ đây, anh chờ cho chút rồi hộc tốc đi tìm, y chang thằng Tụy là lãnh đạo.

 Nó bảo tao dưới một người trên muôn vạn người, khác gì phó đòan, thằng phó đoàn lơ mơ tao cách chức, khe khe khe .

            Năm 1985 đoàn văn công vào diễn cho xí nghiệp đông lạnh, ông giám đốc phấn khởi nói tặng anh em đoàn văn công tỉnh rẻo đất của xí nghiệp làm quà. Đó là rẻo đất thừa, bùn lầy, rác rưởi nằm ngoài khuôn viên xí nghiệp, ông cho ai trong xí nghiệp cũng chẳng lấy, nên cho đoàn văn công.

 Mọi người ra nhìn rẻo đất chừng vài ngàn mét đất ai cũng ngán ngẩm, bỉu môi không lấy. Thằng Tuỵ nói mọi người không lấy tui lấy, tui làm mấy ao cá nuôi cá chơi.

Thằng Tuỵ lấy xong bỏ đấy cả chục năm chẳng làm gì, đụng đến ngày qui hoạch Thị xã thay đổi, lên thành phố, giá đất lên ầm ầm, mấy ngàn mét đất của thằng Tuỵ thành tiền tỉ, nó lại khéo mua đi bán lại đất đai, chỉ vài năm sau nó thành tỉ phú, tiền nhiều như quân Nguyên, nó mặc nhiên thành ông lớn trong tỉnh, gặp nó ai ai cũng một anh, hai anh, tuyệt không ai dám gọi nó bằng thằng.

Nó thường nhậu nhẹt đàm đạo với các quan chức trong tỉnh, hễ nó nói câu gì cũng được khen giỏi, có đầu óc, tầm chiến lược gia, nghe ù tai.

 Bây giờ nó là nhạc sĩ Tinh Tuý, nổi tiếng khắp tỉnh, bài hát thì chẳng ai nhớ nhưng tên nó cứ nổi như cồn.

 Mình nghĩ mãi không ra làm sao một lúc nó có thể làm được món  nghệ thuật cao sang kia, trong khi một nốt nhạc bẻ đôi cũng không biết.

Hồi lớp 3, cô giáo tập bài Giải phóng miền Nam, hát đi hát lại cả trăm lần, ai cũng thuộc, cô giáo gọi nó đứng lên hát. Bài hát như mắc ngang họng, nó cố khạc ra: giải phóng miền Nam, chúng ta cùng quyết quyết quyết... Mọi người cười, nó lườm đe mọi người, nói cười cu tao, rồi hát lại: giải phóng miền Nam chúng ta cùng bước bước bước...

Đêm ca nhạc tưng bừng, thằng Tuỵ khiêm tốn ra cúi chào, vẻ mệt mỏi trước hư danh, các cô gái chạy ào ra tranh nhau tặng hoa, trong đó cô em họ mình. Cô em họ nói phải tranh nhau tặng hoa thì mới được thưởng, nếu lên chậm, rời rạc thì một xu cũng không có.

Ti vi 4,5 cái máy quay, ông nào ông nấy mặt mày nghiêm trọng, lật đật ngược xuôi trong khán phòng.

Mình ngạc nhiên thấy mấy ông lớn nghệ thuật trong tỉnh, dù đã già nhưng danh tiếng vang lừng đều có mặt trên sấn khấu, người thì hát bài hát thằng Tuỵ, người thì phát biểu ca ngợi nó, Tinh Tuý một phát hiện mới, Tinh Tuý một tài năng tiềm ẩn vừa được khám phá...oách kinh.

Anh Hào Hoa nói tao nói Tinh Tuý một tài năng, thằng Tuỵ bỏ bì có 5 trăm, ông Xốc Tới  nói Tinh Tuý một tài năng lớn, nó bỏ bì cho hai triệu, được rồi  lần sau tao nói Tinh Tuý một thiên tài xem nó bỏ bì tao bao nhiêu.

Hết chương trình, mình tìm gặp nó bắt tay, nói chào thiên tài Tinh Tuý. Nó cười rỉ tai nói thiên cái đầu b., chơi ngông tốn tiền bỏ mẹ, khơ khơ khơ.

Một người đàn ông già thâm thấp đi đến, vẻ khóm róm nói dạ thưa anh mời anh lên xe. Thằng Tuỵ vỗ vai người này nói anh Khái. chồng cô Thuỷ, chánh văn phòng công ty tôi. Mình à và bắt tay, ông Khái khom người hai tay nắm tay mình, gập cái đầu thiệt lẹ, rồi lón thón chạy về chiếc Mezcerdez đang chờ, mở sẵn cửa.

Mình lên xe cùng thằng Tuỵ, ông lại khom người kính cẩn, gập cái đầu thiệt lẹ, nói dạ các anh đi. Mình hỏi thằng Tuỵ đi đâu? Nó bảo qua chỗ này nghe tụi nó nịnh tao chút rồi hai thằng mình ngồi với nhau.

Đến nhà hàng, cả trăm người đang chờ, đủ mặt cả: văn nghệ sĩ, quan chức trong tỉnh và các ca sĩ phục vụ đêm nhạc, nhiều nhất là các nhà thơ.

 Thằng Tuỵ bắt tay, nhận hoa, vỗ vai người này, cụng ly người kia, nói cười ha hả. Thằng Tuỵ đi đến đâu ti vi chạy rật rật theo đấy.

Ai cũng nói đêm nhạc thành công, bài này hay, bài kia sâu sắc, hiếm có ai đa tài như Tinh Tuý.

Nhà thơ Hoài Ân nói may trời có mắt, tỉnh mình có Tinh Tuý, không thì nỏ biết lấy chi mà tự hào.

Mấy người nói đúng đúng giả sử Tinh Tuý không sinh ra ở đây có phải tỉnh mình trơ mép không.

Mấy người lại nói đúng đúng không có Tinh Tuý tụi mình bốc cát  mà ăn.

Mấy người lại nói đúng đúng, đừng nói cát, cứt cũng không có mà ăn.

 Thằng Tuỵ nhận những lời khen có vẻ như miễn cưỡng, lấy lệ. Nụ cười khiêm tốn lấy lòng người khen, chắc là được rèn dũa nhiều, rất chuẩn.

Thằng Tuỵ nâng cốc nói giờ tôi có việc phải đi, không vui được với anh em, rất mong thông cảm. Mọi ngươì cứ nhậu thoải mái, nhậu đến sáng cho vui.

Chồng cô Thủy lón thón cầm xấp phông bì đưa từng người một, kèm theo một chai rượu xịn, ông gập lưng đưa phong bì, gập lưng đưa chai rượu, lại gập lưng chào rồi lón thón chạy sang ngươì khác, cứ thế cả trăm người. Nhìn ông cứ thương thương.

Thằng Tuỵ nói anh em mình biết nhau rồi, nói thiệt nhạc của tao đếch  đâu. Tao soạn lời, thằng Khái phổ nhạc, nó lấy tiền, tao lấy tên, rứa thôi.

Mình nói ông không làm nhạc thì người ta giết ông à? Nó cười nói bây giờ phải nhà nọ nhà kia chút làm ăn mới dễ, tiến sĩ thạc sĩ bây giờ mất giá, thèm vào. Tao vốn ở văn công, chọn cái món nhạc là dễ nhất, tiếng tăm mau nổi, gái gú cũng dễ kiếm, cứ véo von mấy điệu dân ca quen tai  là nức nở hết lượt.

Mình nói ông đúng là thiên tài. Nó cười ha hả nói tao không thiên tài thì thằng nào thiên tài đây. Mình nói thế mà tôi tưởng ông trọc phú, nó cười khe khe khe nói trọc phú hết lượt, mình tao à.

Mình lại theo thằng Tuỵ lên xe đi ra bờ biển với nó. Mình nói ông mời cả trăm người nhậu đến sáng cả đống tiền, không tiếc à? Nó bảo  lo chi, nhận xong phong bì, chai rượu chúng nó cút cả đó mà.

Xe ra bờ biển, thằng Tụy. vừa xuống xe, bà chủ quán lật đật chạy ra kêu một tiếng ôi anh ngọt lịm, rồi chạy lui mời anh ra đây! Mời anh ra đây.

Nhìn cái dáng chạy lui của bà, mắt sớn sác, miệng cười gượng, vú sệ rung bần bật, thấy tức cười.

Một cái chòi vắng, nằm nghiêng bờ cát, ở giữa những cây phi lao mắc đèn xanh đỏ mờ ảo dưới trăng rất đẹp.

Mình vừa bước vào đã thấy Thuỷ. Cô bận bộ đồ nền nả, sang trọng, chìa bàn tay thon dài đeo hai nhẫn mặt ngọc nói chào Lập, lâu ngày quá hè. Thằng Tuỵ ôm vai Thuỷ, nói đây là vợ thằng Khái nhưng là bồ của tôi.

Nó rỉ tai nói tao chơi gái nhiều, chưa thấy bướm con nào hay như con này, lông  nó rẽ ngôi, hai xoáy, giống y chang đầu bố vợ tao, khơ khơ khơ .

Hôm sau mình ra Hà Nội, chỉ con Thuỷ đến, nó đưa gói quà thằng Tuỵ cho mình, nói anh Tinh Tuý bận tiếp khách sở không ra được.  Mình nói họp gì họp khiếp thế. Thuỷ nói họp chi mô, thấy anh Tinh Tuý có chút tiền chúng đeo anh suốt ngày, tệ lắm.

Mình nói không ngờ cuối cùng hai bạn lại yêu nhau. Thuỷ nói Lập đừng nghĩ mình lăng nhăng, anh Tinh Tuý tâm hồn như rứa ai mà không yêu.

 

Vàng Ảnh Vàng Anh

Mình quen Vàng Anh ( Phan Thị Vàng Anh) từ năm 1996, khi tổ chức  phi chính phủ CARE ( Úc) kết hợp với Đài truyền hình VN sản xuất  phim truyền hình Gió qua miền sáng tối. Đây là phim truyền hình dài tập đầu tiên ở nước ta, vì thế phim chỉ có 23 tập thôi, mỗi tập chỉ 30 phút, mà người ta điều động gần chục anh tài tham gia viết kịch bản: Lê Phương, Lê Hoàng, Mường Mán, Phan Thị Vàng Anh, Nguyễn Quang Thiều, Đoàn Minh Tuấn, Thuỳ Linh và mình, tất cả mình đều quen biết từ trước trừ Vàng Anh.

Mình không hề biết mặt Vàng Anh, nó cũng vừa mới nổi sau cuốn Khi người ta trẻ, nghĩ bụng nó còn con nít lại nghe nói không xinh lắm nên chả quan tâm, hi hi. Hôm đầu tiên gặp mặt nhóm biên kịch mình đến hơi muộn, đang lơ ngơ đi dọc hành lang tầng hai kiếm phòng để vào thì va phải Vàng Anh cũng đang lơ ngơ kiếm phòng. Nó cười rất tươi, nói anh Lập hả. Mình cũng biết ngay đó là Phan Thị Vàng Anh, nhìn nó cười cười, nói tưởng không xinh hoá ra kháu phết. Nó kéo mình vào phòng họp, nói thong thả đã rồi tán, gì mà vội thế. Từ đó anh em thân nhau, suốt mấy tháng trời ở CARE ngồi đâu cũng kè kè bên nhau như là bồ bịch.

Nhà văn là vậy, người ta nói văn kì thanh quả không sai. Biết tiếng nghe tên nhau, đọc nhau mãi rồi đến khi gặp nhau cứ như quen nhau từ vạn kiếp, nói chuyện với nhau bỗ bã như người nhà. Mấy tháng làm ở CARE anh em chọc ghẹo nhau đủ thứ chuyện trên đời, rất vui. Có ba nhà văn nữ mà người ta rất sợ phải đốp chát với họ, cũng không dám chọc ghẹo gì, đó là Dương Thu Hương, Phạm Thị Hoài và Phan Thị Vàng Anh. Ba mẹ Đốp văn chương Việt này thông minh trời sợ, đàn ông râu coặp chẳng ai dám ho he. Nhưng mình không sợ, vẫn đốp chát chạnh choẹ với cả ba.

Chị Hương thì hình như còn sợ mình nữa, hi hi. Bao nhiêu người độp chị một chị độp lại mười, chị còn xoa đầu mấy ông lớn tuổi gọi em ơi con ơi. Nhưng mình thì không, hễ mình độp là chị cười rất hiền không nói gì. Phạm Thị Hoài cũng vậy, có hôm mình thấy nó mắng cái ông bồ nửa nắng của nó như tát nước, mình chọc ghẹo nó hoài nó chẳng nói gì, chỉ nguýt cái rồi thôi chứ chẳng nói gì. Riêng Vàng Anh là khác, mình độp một nó độp một, chơi tay bo luôn chẳng ngán gì cái ông trời sợ, đến Nguyễn Khải còn ngán nhưng nó chẳng ngán.

Có cảm giác người ta vừa mở mồm là nó đã hiểu người ta định nói gì rồi. Ngồi thảo luận đề cương với bà biên kịch người Úc tên gì quên mất rồi, chỉ nhớ bà biên kịch phim Trở lại Eđen  rất nổi tiếng, nó đề xuất một ý được bà khen nức nở. Tưởng mũi nó phồng lên như hai quả cà, ai dè đương khi bà nói thì nó rỉ tai mình, nói anh Lập chờ nhé, bà sắp but ( nhưng) rồi đấy. Quả nhiên sau đó bà chê, bác bỏ hoàn toàn đề xuất của nó. Nó cười hi hi lại rỉ tai mình, nói đó, thấy chưa thấy chưa.

 Một hôm mình nheo mắt nhìn nó rồi đọc bài Mèo con đi học nó viết từ thời bé con, vừa đọc vừa sờ mép Hôm nay trời nắng chang chang./  Mèo con đi học chẳng mang thứ gì/ Chỉ mang một chiếc bút chì/ Và mang một mẩu bánh mì con con. Nó cười hì, nói anh định nói sự nghiệp thơ ca của Phan Thị Vàng Anh chỉ mỗi bài đó, đúng hông. Em ngang với Ngô Văn Phú nhé, Ngô Văn Phú chỉ mỗi bài này thôi: Trên trời mây trắng như bông/ ở dưới cánh đồng bông trắng như mây/ mấy cô má đỏ hây hây/ đội bông như thể đội mây về làng, thế mà thành nhà thơ đấy, biết chưa!

Mình ngồi biên tập kịch bản với nó hai ba tháng, chưa một lần nó nhìn mình âu yếm, chỉ chực mình đề xuất cái gì để cãi lại. Nó cãi cái gì mình thua cái đó, sao nó lắm lý thế không biết, chuyện có lý hẳn hoi, nó nói loanh quanh một hồi mình trở thành thất lý, tức kinh. Mình chọc nó, nói yêu là ngộ nhận, nhờ lừa nhau mà thành, em ranh như cáo thế đàn ông có thằng nào lừa nổi em. Nó cười cái hậc, thì em lừa chúng nó. Lừa quách cho xong, nghe chúng lừa chán chết, vừa sến vừa quê bực cả mình.

  Hi hi hèn gì Lê Hoàng nói năm bốn lăm thế kỉ trước Mỹ ném một quả bom nguyên tử xuống Nhật Bản. Nửa thế kỷ sau tổng thống Mỹ hối hận, ông tuyên bố đáng ra không cần ném bom mà chỉ ném Phan Thị Vàng Anh xuống cũng đủ làm cho Nhật đầu hàng. Mình hỏi nó, nói nếu ném Phan Thị Vàng Anh lên giường Lê Hoàng thì tình hình thế nào nhẩy. Nó cười hơ hơ hơ, nói thì Lê Hoàng kéo cờ trắng đầu hàng khẩn trương, còn thế nào nữa.

 Đàn ông trêu chọc nó chỉ bằng thừa, đố ai làm được nó đỏ mặt. Ngồi với đám mày râu văn chương, tục tĩu phun tràn cung mây mặt nó cứ tỉnh bơ không xí hổ cũng chẳng giả đò ngượng ngùng e lệ như mấy mự nạ dòng tiểu thị dân. Một hôm mình với thằng Tiến (Phạm Ngọc Tiến) tắm ở phòng tắm gác hai Trung tâm nghe nhìn, ngó xuống thấy nó với Thuỳ Linh đi dưới sân, hai thằng chõ mồm qua cửa sổ hét vang vang, nói Vàng Ảnh Vàng Anh.. có phải vợ anh… chui vào buồng tắm. Nó dơ nắm đấm  lên đe, nói này này, đừng có ba hoa, em chui vào phát là mấy ông teo cơ hết lượt đó nghe chưa.

 Những năm chín mươi phong trào bia ôm phát triển rầm rộ, đàn ông ít ai không một lần chui vào quán bia ôm. Thời này thịnh hành bài hát nhại theo bài Đâu có giặc là ta cứ đi của Đỗ Nhuận, ngồi đâu cũng nghe đám đàn ông gào thét: Thời bia ôm có rất nhiều mới lạ/ không phải bồ không phải vợ mà ôm/ mấy năm trước sống cơ cực rượu bia không có uống/ Đời chúng ta không quán nào là không có ôm. Hồi đó tụi mình còn trẻ khoẻ, hễ kiếm được chút tiền là rủ nhau đi bia ôm.  Hôm CARE thanh toán cho một mớ tiền, mình rủ cả hội đi bia ôm, Vàng Anh chạy theo kêu ơi ới, nói anh Lập anh Lập.. cho em đi theo với.

  Mình trợn mắt quát, nói  việc của đàn ông đàn ang em theo làm cái gì, thích ôm à. Nó xuống giọng năn nỉ, nói thì em viết văn không lẽ không biết bia ôm là gì, đụng may phải viết mấy thứ đó thì viết làm sao. Nghe nó nói bùi tai mình cho nó theo. Đến nơi nó ngồi một mình nhấp ly bia vếch mảy nhìn mấy ông anh vừa uống vừa vọc gái, mặt mày nó cứ tỉnh  như không, như đang ngồi xem phim vậy. Tan cuộc, mình nói em thấy thế nào, nó bĩu môi hất mặt lên, nói chời chời, bây giờ mới biết đàn ông các anh quê mùa đến thế nào, nhạt như nước ốc thế mà đổ cả đống tiền mua vui, ngu quá là ngu.

Gần gũi Vàng Anh, nghe nó nói đủ thứ trừ văn chương và Chế Lan Viên. Khác với nhiều người con cái nhà văn lớn, nghệ sĩ lớn hễ mở mồm là ông cụ tôi thế này bà cụ tôi nói thế kia, nó tuyệt nhiên không. Cũng chưa bao giờ nghe nó nói về văn nó. Còn như hỏi nó sắp tới viết gì thì bị nó coi như câu hỏi ngu nhất mọi thời đại.

Nó thuộc diện cả thèm chóng chán, đang khi người ta đang bàn tán xôn xao hai tập truyện ngắn Khi người ta trẻ và Hội  chợ của nó thì nó bỏ đi làm báo. Nó viết cho  báo TT&VH, mục Tôi xem nghe đọc thấy  với cái tên Thảo Hảo, tập hợp lại thành cuốn sách Nhân trường hợp chị thỏ bông. Đang khi người ta đang nức nở cuốn sách này, coi như một tập tản văn đặc sắc thì nó bỏ đi làm thơ. Tập thơ Gửi VB của nó được giải HNV, người khen kẻ chê rầm trời, nó kệ, lại bỏ đi làm phim. Nó tự quay và dựng bộ phim tài liệu Trong phường Thành Công, có làng Thành Công, kể chuyện làm loa phường rất độc đáo. Mình nhớ hình ảnh cuối cùng cái loa phường nằm trơ trọi giữa chợ đời, một hình ảnh độc không chê vào đâu được.

Hiếm có nhà văn nữ nào lại biết mình là ai, đang ở đâu, phải làm gì như nó. Nó tự làm tự biết, thiên hạ tha hồ bàn tán, thích là nó làm chẳng sợ gì sất. Đại hội nhà văn lần thứ VII nó trúng Ban chấp hành, mình gặp nó cười toe toét, nói chời chời, Vàng Anh cũng vào BCH hà bay. Nó cười hì hì, nói thì cũng giống bia ôm vậy, không vào sao biết nó là cái gì. Viết đến đây mình gọi điện cho nó, nói sắp đại hội nhà văn rồi, đã chán BCH chưa. Nó lại cười hì hì, nói chán lằm òi, đợt này có các vàng em cũng chẳng vào nữa, thà đi bia ôm với anh còn có lý hơn. Hi hi.

NHÀ VĂN CẦN GÌ?

Đại hội Nhà văn (ĐH NV) lần thứ VIII sắp diễn ra ở Hà Nội vào trung tuần tháng tám năm nay. Trước đó, tại các ĐH khu vực, ở đâu cũng thấy thiếu vắng rất nhiều. Ví dụ ĐH NV khu vực TP.HCM, số hội viên HNV là 158, đến dự  chỉ 96. ĐH NV khối cơ quan trung ương ở Hà Nội, số hội viên HNV là 250 đến dự chỉ 151. Điều này cho thấy các NV đã không còn quan tâm đến cái hội của mình như trước đây nữa. Trước đây ĐH đại biểu, chỉ 50% hội viên được đến dự ĐH, các NV phải trải qua cuộc bầu bán “hai thằng gạch một” rất căng thẳng, ai trúng thì thở phào nhẹ nhõm, mừng vui khôn xiết, ai trật thì buồn thiu, có người còn bật khóc nữa.

Còn nhớ năm 1989, ĐH NV lần thứ IV, trước ĐH đã bàn tán xôn xao cả trong Hội lẫn ngoài đời, ai cũng háo hức chờ ngày ĐH. Đoàn NV ở Bình Trị Thiên đến Vinh thì gặp lụt, anh em phải dùng đủ ngón nghề mới vượt được phà Bến Thủy về dự ĐH đúng ngày, mừng hết lớn. Hơn 400 NV, trừ một vài người ốm liệt giường, tất cả đều có mặt, có người còn hoãn cả chuyến công tác quan trọng ra nước ngoài để ở nhà dự ĐH.

Sở dĩ các NV quan tâm đến ĐH NV kinh khủng như vậy chỉ vì khi đó cái danh hội viên là thực danh, nó rất sang. 100% hội viên đều có tác phẩm, hơn 70% là các NV ít nhiều nổi tiếng, nhiều NV làm xôn xao dư luận một thời. Mọi hoạt động của HNV đều ảnh hưởng đến xã hội, có những quyết sách của HNV làm rúng động xã hội chứ không phải chuyện chơi. Một quán phở đã treo băng rôn: Nhiệt liệt chào mừng đại hội nhà văn Việt Nam lần thứ IV! Trong những ngày diễn ra ĐH, báo chí cũng như ngoài đời đều bàn tán xôn xao.

Bây giờ những chuyện đó tuồng như không còn nữa. Hội viên HNV nhiều đến nỗi ngay các NV cũng chẳng biết họ là ai, viết cái gì. Những NV thực danh một ngày bỗng bẽ bàng thấy mình ngồi cùng chiếu với những người mù tịt về văn chương. Tài không tài chưa tính, nhưng hội viên HNV trước hết phải là NV, đằng này không phải NV cũng là hội viên thì quả là chuyện lạ xưa nay. Cũng như người ta nói với nhau “thằng này tiến sĩ nhưng mà khá đấy”, các NV cũng vậy, cũng nói với nhau “thằng này hội viên nhưng mà biết viết văn đấy”. Thật buồn!

Ngày xưa cứ đến kỳ HNV công bố giải thưởng văn chương chẳng những các NV được giải thấy hãnh diện, bạn văn yêu quý nể trọng mà tác phẩm được giải được xã hội vồ vập đón đọc và bàn tán rất háo hức. Những cuốn sách được giải HNV năm 1991 như Nỗi buồn chiến tranh, Bến không chồng, Mảnh đất lắm người nhiều ma chẳng những tôn vinh NV mà còn làm cho HNV sang giá và sáng giá. Ngày nay thì thế nào? Sách được giải không ai biết, trao giải khi nào không ai hay, thậm chí sách được giải còn kém hơn cả những sách không được giải. Uy tín HNV trước xã hội mất mát dần đi, teo dần cho đến zero.

Giải thưởng danh hiệu tùm lum, trong khi vẫn bị chê chưa có tác phẩm ngang tầm thời đại. Không ai biết cái tầm thời đại nó ở đâu mà vươn tới. HNV cũng bó tay. Cứ tưởng tác phẩm được giải là tác phẩm để đời, hóa ra đời không nhận. Báo Văn Nghệ là tiếng nói của NV Việt chục năm nay bỗng lặn mất tiêu trong đời sống xã hội.
Chỉ có các NV là tự... sướng với nhau. Ai được vào Hội thì tiệc tùng linh đình, hân hoan lắm. Có người bày cuộc nhậu rồi rút thẻ hội viên bắt mọi người hôn lên cái thẻ ấy. Có người còn xui được cả làng đi rước cái thẻ hội viên từ đầu làng đến cuối xóm, cờ đèn kèn trống linh đình. Rồi thì bon chen đi tìm kiếm danh hiệu, chức này danh nọ. Có người còn ra chỉ tiêu năm nay phấn đấu vào Hội đồng ban văn, ban thơ… năm sau phấn đấu vào cho được BCH. NV không phấn đấu có tác phẩm lại đi phấn đấu mấy thứ kia chỉ có nước Nam ta là một.

Khi NV rời bỏ tác phẩm, cũng là rời bỏ thực danh để đi kiếm hư danh thì HNV liệu có thực hay không, hay cũng chỉ là một hư danh? Có lẽ nghĩ như vậy mà nhiều người không đi dự ĐH nữa, họ ngồi nhà để cứu lấy cái thực danh của họ, ấy là tác phẩm, cái làm nên họ, cũng là làm nên HNV.

Một lần diễn kịch

Mình diễn kịch không tồi, thậm chí giỏi nữa he he, nhưng giọng mình hơi bẹt, nói lại hơi nhanh và  lắp nên mình đã tránh làm nghề diễn viên. Thủa bé thì mê đủ thứ, mê lái xe tải, mê làm thợ mộc, mê múa, mê vẽ tranh, diễn kịch thì quá mê.

 Vở kịch mình được xem lần đầu trong đời là vở Đêm tháng bảy năm 1970. Khi đó mình đang học lớp 7, Đoàn kịch nói Trung ương về dựng rạp ngay sân trường mình ở làng Pháp Kệ diễn kịch cho bộ đội và dân xem. Chỉ nghe giới thiệu thế thôi chứ không biết rõ thực là đoàn nào. Ngày xưa thì bất cứ ai từ Hà Nội về đều gọi là trung ương hết.

Việc một đoàn kịch trung ương về làng là sự kiện có một không hai, trong đời chỉ thấy đúng một lần, dân các xã lân cận đến xem đông nghịt, cả vạn con người chật kín sân trường, còn leo lên cây trèo lên nóc nhà để xem. Xem kịch còn đỡ, xem xiếc mới kinh hồn, năm 1974 Đoàn xiếc trung ương về diễn ở làng Quảng Long, gần ba vạn người chen lấn xô đẩy nhau hòng kiếm một chỗ, từng đợt sóng người tràn lên cả sân khấu. Thế cùng người ta chỉ diễn được mấy trò bay lượn trên không, trèo lên cây cao để diễn rất đáng sợ.

Hình như đêm đó là đêm noel thì phải, vì mình nhớ là hơi lạnh, thưởng thì dịp noel hay tết mới ngừng bắn một hai ngày, người ta mới dám dựng rạp diễn kịch. Cả đời mới biết kịch nói là thế nào, lâu này toàn nghe kịch trên đài, mấy ai được mục sở thị, mình cũng thế. Bây giờ chả nhớ kịch của ai, câu chuyện như thế nào, chỉ nhớ nhất màn mấy ông lính cộng hoà tung hứng chai rượu rất điệu nghệ. Lại còn mấy ả lính cộng hoà mặc váy ngắn đi lại ưỡn ẹo,  ngực to đùng, đùi trắng phau, thẳng ro, ai nấy lịm sườn.

Con nít mê nhất màn ngậm xăng phun lửa. Để làm khói lửa người ta ngậm xăng phun qua mồi lửa, một khối lửa đỏ hồng bay vụt lên, rất đã. Hôm sau đứa nào cũng kiếm xăng ngậm phun lửa. Thằng cu Lợi ngậm xăng, chuẩn bị phun thì cười sặc, xăng tràn khắp mặt, lửa bám nhanh, cái mặt nó thành một khối lửa đỏ rực. Nó chạy hoảng loạn, va phải cột rơm, lửa bén rơm cháy bùng. May người lớn kịp thời nhảy ra cứu, đưa đi viện. Nó thoát chết nhưng bị hai khối sẹo lớn tràn từ mép xuống cằm. Từ đó nó có tên là Lợi râu.

Chỉ sau một đêm diễn kịch ấy người ta biết kịch là gì rồi, làng nào xã nào cũng bày trò diễn kịch. Làng Đông bé tí hin, có 3 đội sản xuất thế  mà có cả 3 đội kịch, mở hội diễn làng xôm trò cả mùa hè 1971. Quanh đi quẩn lại cũng chỉ Lòng dân với Nổi gió vì kịch bản có in trong sách giáo khoa, sau anh Thắng nhà mình mò đâu ra hai kịch bản nữa là Mỹ cút đi và Chiếc va ly, Chỉ mấy vở ấy thôi diễn đi diễn lại năm nay sang năm khác người xem vẫn đông nghịt.

Nhà mình hồi đó chỉ có anh Thắng ( Nguyễn Quang Thắng) nổi lên có khiếu văn thơ, nổi tiếng khắp làng. Hôm chợ làng Đông bị bom Mỹ chết mấy trăm người, anh làm bài thơ Nhớ lấy thù này, thằng cu Toả ngâm, cả làng khóc rưng rức. Anh còn làm bài hát, nhạc lý nhạc leo chẳng biết, chỉ lẩm nhẩm thành bài rồi đem ra tập cho thanh niên trong làng, nghe cũng êm tai ra phết. Ca từ đại loại Ôi làng Đông yêu thương/ với truyền thống quật cường… nhưng dân chúng nghe mê man, trên hát dưới há mồm lắc lư lắc lư như say thuốc phiện.

Hồi đó anh Thắng oách lắm, đang học cấp III thôi nhưng chỉ huy thanh niên cả làng ngày làm thuỷ lợi, đêm tập văn nghệ. Ở trường anh cũng oách, phó bí thư đoàn trường, vào Đảng năm học lớp 9, đứng trước cả ngàn học sinh cấp III hô một tiếng ai nấy làm theo răm rắp. Ba mình khi nào cũng đem anh Thắng ra nêu gương cho cả nhà, anh là niềm tự hào vô bô bến của ba mình, khi nào ông cũng nói thằng Thắng nói thế này thằng Thắng làm thế kia, nghe sốt cả ruột. Ba mình đã về chín suối, nếu ông nghe tin anh Thắng bây giờ nổi tiếng sợ vợ khắp huyện chắc ông không thể tin nổi, hi hi.

Mình sợ anh lắm, thèm diễn kịch muốn chết nhưng không dám nói. Anh Thắng làm đạo diễn kịch Nổi gió, hôm nào mình cũng mò ra sân kho hợp tác xem anh tập kịch, trương mắt nhìn anh khẩn thiết, chỉ mong anh gọi vào cho đóng một vai nhưng anh lờ tịt. Chỉ một vai thằng mật thám giả danh Việt cộng ra sân khấu nói đúng một câu: Chị Vân chị Vân, đúng 12h giờ đêm nay… Thế mà anh cũng không cho đóng, tức kinh.

Thằng cu Á diễn dở òm, chỉ được cái to xác lại được anh chọn. Nó đóng vai thằng mật thám giả danh Việt cộng, tối nào diễn lại đeo cái kính râm to đùng, nhảy ra nói có một câu thế mà quên ngược quên xuôi. Có lần vừa ra sân khấu, vừa mở mồm nói Chị Vân chị Vân…Chợt nó đứng khựng lại trố mắt nhìn xuống khán giả nơi chị Du ngồi. Nó mê chị Du ( chuyện này mình đã kể trong Kí ức vụn), bất kể lúc nào có chị Du là mắt nó không sao bỏ đi chỗ khác được. Nó thấy chị Du ngồi trên hai bàn chân của một chú bộ đội,  hai ngón chân cái chú bộ đội đang ngo ngoe ngo ngoe…

 Nó đứng trợn mắt há mồm nhìn hai ngón chân cái chú bộ đội đang ngo ngoe ngo ngoe, người ngợm cứng đơ như Từ Hải chết đứng. Mọi người cười ầm. Chị Hoà đóng vai Chị Vân thấy nó cứ đứng trơ không nói, tức, vỗ đít nó một phát, nói thằng tê, nói đi để tau nói, câm à. Nó sực tỉnh nói đại xong câu rồi nhảy ào xuống chạy thẳng xuống chị Du, lôi cổ chị ngồi chỗ khác, vừa đi vừa mắng chị Du, nói có l. không biết giữ, ngu ngu! Hôm đó làng xóm được bữa cười no.

 Mình tưởng anh Thắng sẽ đuổi thằng Á không cho nó diễn kịch nữa nhưng anh không đuổi, đêm đêm vẫn cho nó lên sân khấu chỉ vì nó khoẻ như trâu, làm thuỷ lợi cực giỏi, hôm nào cũng được nêu gương. Một hôm mình bắt được quả tang nó ăn trộm dứa chín vườn nhà anh Đố, nó sợ lắm kéo tay mình khẩn khoản, nói tau lạy mi đừng méc anh Đố rồi tau cho mi đóng kịch thay tau.

Tất nhiên mình ok liền, lập tức lấy cái kính râm to đùng của nó, tám giờ đêm diễn, bốn giờ chiều mình đã lấy nhọ nồi vẽ râu xong xuôi, đi đi lại sau hồi nhà, nói đi nói lại một câu Chị Vân chị  Vân, đúng 12h đêm nay... đến thuộc như cháo chảy. Mạ mình bắt gặp, nhìn cái mặt đầy nhọ nồi của mình bà trố mắt đứng sững, nói mần chi rứa con,  thằng ni e điên. Hi hi…

Tối đó mình đến cực sớm, vênh vênh váo váo đi lại sau hậu đài, nôn nao chờ đến giờ diễn. Anh Thắng trông thấy, nói mi mần chi đứng đây, mình nói thằng Á cho tui đóng vai của hắn. Anh Thắng trợn mắt xua tay, nói không được không được, mi còn nhỏ đóng răng được vai mật thám. Rồi anh đuổi mình xuống sân khấu, gọi thằng Á vào thủ vai. Mình bỏ về, vừa đi vừa khóc, tức quá bỏ ăn đúng một ngày, ai hỏi gì cũng không nói. Bụng nghĩ thầm từ nay cạch đến già, ẻ vô kịch với cót.

Chẳng ngờ mười tám năm sau mình trở thành nhà biên kịch. Vở Mùa hạ cay đắng là vở kịch đầu tay của mình bảy tám đoàn dựng, Đoàn kịch  nói Bình trị Thiên cũng dựng, anh Xuân Đàm đạo diễn vở này rất hay, có thể nói ăn đứt bảy tám đoàn kia. Mình nhớ năm 1987, một chiều diễn ở Sở giao thông ( Huế), chuẩn bị mở màn thì thằng Bình ( Ngọc Bình) đóng vai Hoàng lên cơn đau thận phải đi cấp cứu. Nó đóng vai chính, nói lia xia từ đầu đến cuối, trong đoàn không ai thuộc được lời vai Hoàng trừ mình. Mình là tác giả, xem đi xem lại cả trăm lần nên vai nào cũng thuộc.

Không thể hoãn diễn, mình nhảy đại lên diễn liều thế mà trót lọt, lại được khen. Cái Hoa ( Tiểu Hoa) vợ Ngọc Bình đóng vai Thuỳ Linh rất lo khi phải đóng cặp với mình trong vai Hoàng người yêu của Thuỳ Linh. Hết  lớp một ra hậu đài, nó đấm mình một phát cười hi hi, nói anh bỏ viết đi diễn  kịch cho rồi,  không ngờ anh diễn ngon cực.

Mình càng diễn càng bốc, nhiều phen khán giả vỗ tay khen ngợi, sướng mê đi. Hết nửa vở mình ra hậu đài thấy ba bốn người đứng xúm lại thì thầm mặt mày lấm lét, thỉnh thoảng lại nhìn trộm mình. Mình đi tới hỏi chuyện chi rứa, mọi người nói không không rồi tản đi. Bỗng anh Thắng từ đâu chạy tới ôm mình khóc oà, nói Lập ơi ba chết rồi. Mình đứng trơ, nghẹn đắng.

 Mình ở tình thế tiến thoái lưỡng nan, bỏ đi không được ở lại diễn không xong. Tiểu Hoa cầm tay mình run run, nói em lạy anh đừng bỏ đoàn lúc ni. Mình chạy vào phòng vệ sinh đứng khóc một hồi rồi rửa mặt nhảy ra nghiến răng diễn tiếp. Chẳng ngờ mấy lớp cuối tâm trạng của Hoàng giống tâm trạng của minh lúc đó, mình diễn xuất thần đến nỗi anh em trong đoạn hết thảy đều trợn mắt há mồm.

Hết kịch chào khán giả xong, không đợi nhận hoa hoét mình chạy ào đi. Mình với anh Thắng ra Cầu Mới xin đi nhờ xe, xin từ 6h chiều đến 8h tối mới có xe cho đi nhờ. Về đến nhà đúng 5h sáng, khi đó người ta đã đóng nắp quan tài mất rồi. Nghĩ cái số kiếp của mình sao mà giống y chang anh Kép Tư Bền trong truyện ngắn của Nguyễn Công Hoan đến thế, giống cho đến tận bây giờ, hu hu.

 

 

 

Quốc hoa và quốc sỉ

Không ai nói ý tưởng chọn một loài hoa làm quốc hoa là vớ vẩn, nó là một ý tưởng hay và thiết thực. Quốc hoa là loài hoa biểu trưng cho đất nước, chỉ cần một bó quốc hoa tặng  du khách ta đã có thể cho khách biết về đất nước mình mà không cần phải nhiều lời. Hay lắm. Nhưng việc chọn quốc hoa sao lắm sự nhiêu khê đến thế? Thành lập ban tuyển chọn, hội nghị hội thảo mấy tháng trời không xong là sao.

            Nhìn ra nước ngoài thấy Lào chọn hoa sứ, Thái chọn hoa phong lan, Nhật chọn hoa anh đào, Hà Lan chọn hoa hoa tulip … đâu có ầm ầm ào ào hội nghị hội thảo như ta. Hoa nào đẹp nhất, được dân ta ưa chuộng nhất, phổ biến nhất, dễ trồng nhất ấy là quốc hoa thôi, đừng đơm đặt cho nó nhiều ý nghĩa, làm rắc rối thêm vấn đề vốn rất đơn giản. Bản thân cái đẹp đã chứa đựng nhiều ý nghĩa tốt đẹp rồi, khỏi phải tán tụng thêm nữa.

            Nếu thấy hoa sen đẹp, dân ta ưa chuộng lại dễ trồng thì chọn hoa sen, không nên sợ có Ấn Độ đã chọn rồi, cũng không nên sợ hoa đó là hoa của Phật giáo. Cái áo mình mặc ra đường nếu nó đẹp, được mình ưa thích và thể hiện được con người của mình thì mình cứ mặc. Nếu cứ sợ áo ấy có người dùng rồi thì suốt đời chẳng bao giờ dám mặc áo ra đường.

            Dù thế nào thì quốc hoa cũng là chuyện nhỏ, quốc sỉ mới là chuyện lớn. Du khách đến nước ta, sau khi nhận bó quốc hoa họ phải thấy được đây là một đất nước hiếu khách, văn minh và đáng yêu, khi đó bó quốc hoa trên tay họ mới có giá trị thật sự, ngược lại nó chỉ là thứ hoa hoè hoa sói, tóm lại nó chỉ là một bó vô hồn vô cảm.

 Quốc hoa có cần không nếu du khách hàng ngày vẫn gặp nạn taxi chèo kéo, giành giật, lừa đảo. Tất cả các loại giao thông từ xe buýt đến tàu bay vẫn liên miên gặp nạn trễ giờ, hoãn chuyến. Họ vẫn gặp các nhân viên ngang nhiên móc ngoặc, tư túi, móc túi khách hàng giữa ban ngày ban mặt, thậm chí bị sỉ nhục bị đánh đập.

Quốc hoa có cần không khi mà du khách không hề được coi trọng, thậm chí bị ngang ngược đối xử như những người ăn chực nằm nhờ. Một hội nghị quốc tế với bao nhiêu quan khách đạo cao đức trọng lập tức bị lùa đi khỏi khách sạn không hề được nói rõ lý do. Hỏi ra mới biết có một vị quan to về đây nghỉ mát và ông thích ở khách sạn đó.

Quốc hoa có cần không khi mà du khách triền miên gặp nạn tắc đường, tai nạn giao thông xảy ra từng giây từng phút trên mỗi nẻo đường họ đến. Bất kì lúc nào cũng có thể bị cúp điện, càng xây nhiều nhà máy thuỷ điện thì nạn cúp điện càng tăng. Nạn ô nhiễm gần như vô phương cứu chữa, đường phố bụi bặm, các dòng sông ô nhiễm, các ao hồ bị lấn chiếm, bị bức tử, trở thanh nơi thải rác ở khắp nơi.

Quốc hoa có cần không khi mà hằng ngày du khách vẫn gặp nạn bạo lực học đường, trò đánh trò, trò đánh thầy, thầy đánh trò, thầy đánh thầy. Nạn dâm tặc hiếp đáp học trò, hiếp đáp cô giáo vẫn xảy ra trước mũi những người có trách nhiệm. Ngay những người có trách nhiệm cũng không giữ được mình nói gì đến thầy trò. Vụ hiệu trưởng Sầm Đức Xương tham gia đường dây dắt gái và ngủ ngay với những học trò nhỏ của ông quả là một vết nhơ khó rửa đối với ngành giáo dục.

Có ai ngờ những em học sinh tuổi chưa tròn mười bảy đã có trong tay danh sách khách làng chơi, rất nhiều các quan chức trong tỉnh Hà Giang có  tên trong danh sách bẩn kia, đứng đầu là chủ tịch tỉnh Nguyễn Trường Tô. Gần đây nhất người ta đã chứng minh được ông là kẻ mua dâm chuyên nghiệp, trong mobile của một ả điếm còn lưu mười mấy bức khoả thân của ông.

Than ôi một khi quốc sỉ không được tôn nghiêm thì quốc hoa phỏng có ích gì.

 

NHÌN TỪ GẦN… ĐẠI HỘI NHÀ VĂN

NGUYỄN DUY

Bài này Nguyễn Duy viết năm 1989, tại đại hội nhà văn lần thứ IV. Đại hội kéo dài 11 ngày, đến ngày thứ tư anh Duy đã đọc cho nhiều người nghe sơ khảo của bài này, ai cũng ôm bụng cười, thích lắm. Đến ngày thứ 11 thì Nguyễn Duy đã hoàn chỉnh, anh đọc nhiều người tranh nhau chép. Vừa rồi bọ thấy blog bác Ngô Minh và website bác Trần Nhương có đưa bài này lên nhưng sai và sót nhiều quá.

Bọ đã trực tiếp nhờ bác Nguyễn Duy chỉnh sửa lại cho thật chính xác. Bác Nguyễn Duy làm ngay, còn viết thư: "Rất tiếc chưa có thì giờ để làm rất nhiều các chú giải, điển cố, điển tích và khảo dị… Sinh động lắm, vui lắm, thí dụ: “đổi mới, dân chủ, lại thêm kết đòan” là tiêu chí đại hội IV: “Đổi mới – Dân chủ - Đòan kết”.. Hoặc “Oan khiên này biết giãi cùng ai”: Hội trường Ba Đình hồi đó đang cho thuê diễn chèo, khi đại hội Hội Nhà văn VN khai mạc, vẫn còn cái băng-rôn giăng ngòai cửa “CHIẾC BÓNG OAN KHIÊN – Đạo diễn Dõan Hòang Giang”... Nhiều nhiều lắm… Xin hẹn lúc thong thả sẽ làm."

Vậy bọ post bài ni lên cho bà con coi để nhớ một kì đại hội nhà văn có tiếng vang cho đến tận bây giờ. Đây là kì đại hội đặc sắc nhất kể từ khi có Hội nhà văn, nó biểu hiện rõ nhất tâm trạng xã hôị đương thời. Kể từ đại hội này người ta mới biết hai tiếng dân chủ ngọt ngào và cay đắng như thế nào.

Thuở trời đất lên cơn đại hội
dân làng văn lắm nỗi truân chuyên
xanh kia thăm thẳm tầng trên
vì ai xa cách cho nên nỗi này

Trống Hà Thành lung lay bóng nguyệt
sương Ba Đình mờ mịt thức mây
mấy lần nghị quyết trao tay
đêm đêm bàn bạc định ngày khai trương

Phút khởi sự hội trường ngơ ngác
bác Đông Hoài giảng Mác-Lê Nin

nhà văn phải có niềm tin
đổi mới dân chủ lại thêm kết đoàn

Hội bảo thọ tràng giang hùng biện
tới Bắc Kinh bàn chuyện Xô Nga
chập trùng tư tưởng gần xa
đứt thôi lại nối thấp đà lại cao

Tao ngộ chiến ào ào sấm nổ
tưởng cơ đồ sụp đổ tới nơi

ối giời ơi bác Sáu ơi
nhà ta nó phá tan rồi còn đâu

Trang giấy trắng một màu quan ải
oan khiên này biết giãi cùng ai
chỉ vì mấy đứa đơn sai
văn đàn bỗng hoá văn đài phải chăng ?

Nguyễn Khải lặn mất tăm đâu đó
Chính Hữu chờ sóng gió qua mau
Bùi Bình Thi rút ván cầu
PhạmTiến Duật lủi đi đâu mất rồi

Chàng Hữu Thỉnh dở cười dở khóc
Ngọc Tú nàng bứt tóc vò tai
Đỗ Chu tế ngựa vòng ngoài
gặp ai cũng hỏi rằng ai nhớ mình

Mặt Anh Đức vênh vênh vẹo vẹo
mắt đăm đăm liếc xéo hội trường
Phạm Tường Hạnh vứt văn chương
vọt lên đánh hụt một đường đại đao

Trần Độ biến nơi nào chẳng thấy
thấy phất phơ có mấy tờ thư
phấp pha phấp phới ngôn từ
đoàn chủ tịch cứ ậm ừ mần thinh

Lương Qui Nhân ngồi im thin thít
ghế cao cao nóng đít Tiến Lê
Chu Văn thủ thỉ Ý Nhi
lâu lâu lại lé mắt về Lê Minh

Nguyễn Văn Hạnh một mình một ngựa
phá trùng vây ở giữa sa tràng
quyết lòng mở ruột phơi gan
đã vì đồng đội gian nan sá gì

Biết cứu nạn lắm khi mắc nạn
tâm huyết nhiều mất mạng như không
Thuỳ Mai nước mắt lưng tròng
cõng Bùì Minh Quốc qua vòng hiểm nguy

 Tô Nhuận Vĩ tức thì gượng dậy

Sông  Hương vừa bị gãy xương hông

Ngọc Tường đối trọng khỏang không

Khoa Điềm tấm tức tấc lòng băn khoăn

Mai Ngữ sử dao găm súng lục
Mắt Liên Nam đùng đục điên điên
quay cuồng một trận Quốc Liên
Thu Bồn nộ khí xung thiên tung hoành

Trần Mạnh Hảo ành ành hỏa pháo
Diệp Minh Tuyền Vũ Bão xuất chiêu
Võ Huy Tâm tuổi về chiều
chấn hưng phong hoá cũng liều tấm thân

Phong Lê nổi rần rần lửa giận
đốt túp lều lý luận con buôn
thình lình hiện một Thu Hương
phăm phăm thân gái dặm trường xông pha

Câu thơ luống đắn đo chẳng viết
viết cho ai, ai biết mình đây ?
Nguyễn Duy líu lưỡi chau mày
một phen sống sót là may lắm rồi

Ngoảnh cổ lại ngùi ngùi nhỏ lệ
thảm thương thay huynh đệ tương tàn
chỉ vì mấy mống bút gian
mà nên tao tác cả làng văn ta

Quần hùng bỗng chia ra hai phái
phái vui tươi và phái hằm hằm

phái hằm hằm mặt nhăn nhăn

chỉ thêm khốn khổ nhọc nhằn mà thôi

Phái vui tươi nói cười hể hả
mặc bia hơi đóng giả bia chai
rằng chai thì thật là chai
rót ra ấm ấm khai khai cũng tình

Mẹ và em đều xinh đẹp cả
Mây mỡ gà, Mỹ Dạ thướt tha
Khánh Linh đỏ tựa ráng pha
Anh Thơ áo trắng như là tuyết in

Xuân Cang cứ im lìm gang thép

Nguyên Ngọc cười toe tóet rất tươi

Hồ Phương tới tới lui lui

đầu đội mũ cối mình ngồi Pơ-giô

 Bằng Việt khéo ngơ ngơ ngác ngác

Lê lựu nhìn nhớn nhác không yên

Hữu Mai thắc thỏm đứng tim

khấn Ông Cố Vấn ở trên lưng trời

  Sân khấu chuyển sang hồi bầu cử
vận động ngầm , ấm ứ nhỏ to
nhà văn thì cứ tự do
thằng nào xứng đáng ta cho vào hòm

Hòm phiếu đỏ niêm son đã mở
có Hữu Tòng đả hổ trưởng ban
dáo gươm xếp lại hai hàng
phiếu bầu cao nhất về Quang Sáng rồi

 Phút ngờ nghệch bồi hồi cởi mở

thở đánh phào hớn hở tin yêu

dẹp đi cái cuộc liêu xiêu

tiếng gươm khua tiếng thơ kêu xé lòng

Đại hội đã thành công tốt đẹp
ban chấp hành đứng xếp hàng ra
Tổng thư ký của hội ta
tướng công vốn có hiệu là Văn Ngan

Lời chia biệt hàng hàng châu ngọc
tiếng cười chen tiếng khóc lâm li
nghẹn ngào kẻ ở người đi
lặng nghe bác Nguyễn Đình Thi tiễn mình…

(Đại hội IV Hội Nhà văn VN, tại hội trường Ba Đình, Hà Nội, ngày?tháng ?.1989)

Lai rai world cup 4

Kể từ World cup 1994 dân ta đã nghiện ngập world cup lắm rồi. Báo chí nhờ thế được một phen hốt bạc nhờ world cup. World cup 1998 báo Thể Thao văn hoá  của TTX có sáng kiến ra tờ Tin nhanh world cup ra hằng ngày, bán chạy như tôm tươi, tiền nhiều như quân Nguyên. Đến world cup 2002 thì hầu như các báo lớn đều có Tin nhanh Worl cup. Mỗi sáng ngủ dậy mò ra sạp báo ôm một ôm Tin nhanh world cup đủ loại, nhẩn nha đọc suốt ngày mới hết.

            Rồi thì đua nhau viết báo, đám văn chương đến mùa worl cup tha hồ vung bút kiếm tiền mua rượu, cứ mỗi ngày viết một bài, hết tháng world cup cũng thu được khẳm tiền, xưa được 5, 7 triệu bây giờ kiếm được vài chục triệu chứ chẳng chuyện chơi. Tất nhiên lĩnh ấn tiên phong là Thanh Thảo, từ năm 1994 anh đã viết ào ào. Hễ xong một trận, sáng mai ra báo đã thấy có bài anh rồi. Có hôm kết thúc trận đấu lúc 3, 4 giờ sáng vẫn thấy có bài anh, rất nể. Thì ra anh vừa xem viết bài. Xong hết hiệp 1 bài đã hòm hòm, chỉ cần nhìn thế trận là tán được rồi, chỉ cần chờ xong hiệp 2 bổ sung vài thông tin là gửi bài đi.

            Sau đó một loạt văn sĩ xông vào bình luận bóng đá rôm rả phết, Yên B a, Anh Ngọc vừa viết báo vừa lên ti vi bình luận trước trận đấu, sau có cả Võ Khắc Nghiêm, Nguyễn Nhật Ánh, Nguyễn Việt Hà, Nguyễn Trọng Tạo… tùm lum tùm la. Mình cũng tham gia được hai, ba mùa world cup, World cup 2002  nhuận bút mua được cho con cái xe máy, hi hi.

Cả mấy nghệ sĩ sân khấu điện ảnh Đức Trung, Xuân Bắc, Doãn Hoàng Giang, cũng viết bão cũng lên ti vi bình luận loạn cả lên, rất xôm trò. Nhưng rồi rơi rụng dần đi cả. Trụ vững nhất, lâu dài nhất trong đám văn sĩ viết bóng đá vẫn là Thanh Thảo và Nguyễn Nhật Ánh. Thanh Thảo viết cho báo Thanh Niên, Nguyễn Nhật Ánh với cái tên Chu Đình Ngạn viết cho Sài gòn giải phóng. Mỗi anh một kiểu, Thanh Thảo hay tán về phép dùng người, thiên thời địa lợi, Chu Đình Ngạn lại nghiêng về tính văn hoá trong bóng đá, đọc rất thú.

            Sở dĩ đám văn sĩ bỏ cuộc sớm vì làm báo world cup phải khoẻ và láu. Mấy ông nhà văn già thức khuya được dăm bữa là qùi gốí xin hàng, không thể đánh đu với đám trẻ. Làm báo bóng đá phải láu một chút mới chạy kịp với thời gian. Nhà văn ngoài đời thì láu lĩnh lắm chứ viết báo thì rất thật thà, xem cho hết trận rồi pha trà uống vài ba hiệp mới ngồi vào bàn viết. Khi đó báo đã vào nhà in mất rồi, không ai chờ được.

Phải như mấy ông viết bóng đá chuyên nghiệp kia, đầu hôm bóng chưa lăn đã tán trước HLV thế nào, cầu thủ ra sao. Bóng lăn được nửa trận đã tán xong cả thế trận, hết hiệp 2 biết kết quả tán thêm vài ý, viết vài câu kết thật có cánh coi như xong một bài. Nhược bằng kết thúc trận đấu có nhiều bất ngờ thì phải khôn ngoan xoay trở sao cho không phải viết lại mà vẫn đúng y như thế trận.

            Món này thì mấy ông viết bóng đá chuyên nghiệp khôn cực, đá kiểu gì cũng không chạy ra ngoài trang báo viết sẵn của họ. Ví dụ trận Brazil- Hà Lan vừa rồi chẳng hạn, ví dụ thôi nhé, đầu hôm bóng chưa lăn họ đoán chắc Brazil sẽ thắng, viết ngay cái đầu đề Cơn lốc màu da cam lại tan nát, rồi tán thế trận Brazil hùng mạnh, ép sân Hà Lan như thế nào, rồi nhắc đến Kaka, Robinho, Fabiano chảy nhảy, tranh bóng, phạm lỗi bị phạm lỗi ra sao.. cứ y như thật.

            Khi bóng lăn nếu thế trận diễn ra như dự đoán thì họ chỉ điều chỉnh vài thông tin, tán thêm vài câu về bàn thắng thế là xong. Ngộ nhỡ bị Hà Lan “lật kèo” thì sửa lại ngay cái đầu đề là  Cơn lốc màu da cam lại bùng nổ, đọan tán dương Brazil vẫn để nguyên, chỉ cần viết thêm câu: những tưởng Brazil sẽ đi hết trận đấu với khí thế như thế, ngờ đâu hiệp 2 là cả một sự sụp đổ đau đớn, thất vọng tràn trề, he he như vầy như vầy, rõ là nói xuôi cũng được nói ngược cũng xong gọi là bình luận bóng đá.

            Bây giờ già cả rồi, không viết báo lên tivi nữa thì tụ bạ vừa nhậu nhẹt vừa xem vừa cá cược, cũng chỉ cá cược bia rượu chơi vui nhưng cũng tốn kém phết. Anh em nhà văn vẫn kháo nhau, hễ thấy Anh Ngọc lên ti vi phán đội nào thằng thì cứ bắt đội đó thua là chắc ăn nhất. Quả đúng vậy, chưa khi nào thấy Anh Ngọc phán trúng, bình rất hay nhưng phán thì sai bét, hi hi

 Trước mùa worl cup Bảo Ninh lo tích cóp thật nhiều tiền vì mùa nào anh cũng thua trắng mắt. Bảo Ninh dốt bóng đá, cá cược toàn a dua, thấy người ta bắt Brazil ào ào anh cũng bắt, đến khi Hà Lan đá vào một quả anh bắt Hà Lan, thấy Brazil tấn công ghê qua anh lại nhảy sang bắt Brazil. Mọi người nói quá tam ba bận, ông không được thay đổi nữa nhé. Bảo Ninh mặt vênh lên, búng tay cái tách, nói ok, quân tử nhất ngôn. Vừa dứt lời thì Hà Lan lại đá vào, anh xoa đầu bứt tai, nói đéo vào đéo vào, tao bắt Hà Lan.

            Trung Trung Đỉnh thì thắng lia xia, cứ chục trận anh thắng đến bảy tám. Mọi người thấy lạ, cái ông bóng đá tơ lơ mơ, vừa xem vừa ngủ gật thế mà phán đâu trúng đó. Té ra anh toàn bắt cá theo thằng Cún con trai út của anh. Thằng này cực giỏi, 7 tuổi đã thuộc hết tên cầu thủ giải bóng đá ngoại hạng Anh, lên đến 10 tuổi thì cầu thủ giải Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Đức, Hà Lan nó đều thuộc hết, còn biết lai lịch cầu thủ đến tận chân tơ kẻ tóc. Kinh.

Trước khi xách xe ra khỏi nhà anh Đỉnh nói Cún ơi, bố bảo này, bắt thằng nào hả con. Nó bảo bắt thằng nào anh bắt thằng đó, chẳng lý do lý trấu gì sất, cũng chẳng thèm tranh cãi với ai. Trận Brazil- Hà Lan vừa rồi, cả hội bắt Brazil, mỗi mình anh bắt Hà Lan. Mọi người hỏi sao bắt dại thế, anh nói dại gì, thằng Cún nhà tao nó bảo thế. Hết hiệp một Brazil dẫn một quả, anh gọi về nhà, nói Cún ơi, mày bảo mẹ chuẩn bị cho bố một thùng bia, thua bố nó rồi.

Thằng Cún nói mới hiệp một sao bố bảo thua, anh nhăn nhó nói thua, con ơi thua, Brazil mạnh như trời làm sao thắng được nó. Đến khi Hà Lan thắng Brazil 2-1 anh nằm dạng chân tay giữa sàn nhà cười khà khà, nói tóm lại thắng Cún nhà tao vẫn thiên tài.

            Cá tiền có lẽ chỉ có Nguyễn Thanh Vân và Nguyễn Việt Hà là ham.  Thanh Vân tỉnh, tính toán rất bài bản, mùa world cup nào cũng thua thắng ngang nhau. Việt Hà thì thua đậm, mùa nào cũng mất toi một mớ tiền. Hễ thắng được trận nào thì khoe rầm trời, chiêu đãi tùm lum, thắng một triệu chiêu đãi hai, ba triệu. Thua thì im re, ai hỏi thì đổ tại người này người kia làm nó xui. Trận Brazil- Hà Lan mình hỏi thua mấy chai, nó bảo năm chai( năm triệu) rồi thở hắt ra, nói anh Nguyên (Phạm Xuân Nguyên) xui lắm, cứ trận nào anh nhắn tin trước trận đấu là thế nào em cũng thua. Trận Đức- Achentina mình hỏi thua mấy chai, nó im lặng không nói, chắc là thua đậm. Gặng hỏi mãi nó lại thở hắt ra, nói con vợ em chán thế, đội Achentina đang chào cờ, nó mặc váy ngắn cứ lượn qua lượn lại trước ti vi, em thua là phải thôi. Hi hi.

            Thua thắng gì cũng sắp qua mùa World cup, rồi mùa tooc rã rơm khô, bậu về quê bậu biết nơi mô mà tìm. Bốn năm nữa mới lại có world cup, lâu quá là lâu. Đám văn già như mình tính tuổi thọ theo mùa world cup, chả biết Trời Phật còn cho sống khoẻ được mấy mùa world cup nữa đây, lạy Trời lạy Phật lạy Trời lạy Phật.

           

                       

 

Chủ tịch tỉnh mua dâm

TRƯƠNG DUY NHẤT

Vụ án mua bán dâm trẻ vị thành niên là học sinh của ông hiệu trưởng Sầm Đức Xương đang gây ầm ĩ dư luận. Cơ quan điều tra, và cả cơ quan Ủy ban kiểm tra Trung ương Đảng cũng đang tiến hành thẩm tra xác minh xem ông Chủ tịch tỉnh Hà Giang Nguyễn Trường Tô có đúng là người mua dâm như lời khai của các bị can trong vụ án?

          Trong khi đang là nghi can trong vụ án mua dâm trẻ vị thành niên, ông Tô lại bị phát hiện có dấu hiệu liên quan đến một vụ mua dâm khác.

          Ngày 22-11-2006, khi Công an thị xã Hà Giang bắt quả tang Nguyễn Thị Dung (Nguyễn Thị Trang) đang bán dâm cho một vị khách tên là Phạm Văn Bằng tại khách sạn Thủy Tiên (tổ 10, phường Minh Khai, thị xã Hà Giang), có lập biên bản thu giữ của Dung một máy điện thoại di động Nokia N73 số thuê bao 0986.623.994. Vụ mua bán dâm này được xử lý hành chính theo qui định.

[caption id="attachment_6201" align="alignleft" width="199" caption="Bản chụp báo cáo của Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang Hoàng Minh Nhất"][/caption]

Tuy nhiên, qua kiểm tra chiếc điện thoại di động, Công an thị xã Hà Giang phát hiện có nhiều cuộc gọi, tin nhắn và lưu một số hình ảnh của một người đàn ông nằm trần truồng trên giường. Sau khi in phóng 4 kiểu thành 13 ảnh để đối chiếu mới tá hỏa nhận ra người đàn ông trần truồng nằm trên giường kia chính là ông Nguyễn Trường Tô, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang.

          Tại biên bản làm việc với công an, Dung khai nhận vào tháng 11-2005 có ngủ qua đêm với ông Tô Chủ tịch tại một khách sạn ở Hà Nội. Sau khi quan hệ xong, ông Tô cứ… để nguyên thế nằm ngủ mà không hề mặc áo quần. Thấy tư thế lõa lồ của ông Tô kỳ kỳ, “hâm mộ và tò mò”, Dung đã lấy máy điện thoại di động Nokia N7260 (máy điện thoại khi đó Dung sử dụng) chụp theo nhiều tư thế khác nhau. Một thời gian sau, khi đổi máy di động, Dung đã cop chuyển toàn bộ số ảnh trên sang máy di động Nokia N73 bắng cổng hồng ngoại (Bluetooth).

          Kết quả giám định từ Viện khoa học hình sự (Tổng cục cảnh sát phòng chống tội phạm, Bộ Công an) trên cơ sở trưng cầu giám định 13 tấm ảnh nói trên và 2 tấm ảnh của ông Tô làm mẫu, kết luận: Không phát hiện thấy dấu vết cắt ghép thể hiện trên 13 ảnh gửi giám định, 13 ảnh cần giám định so với 2 tấm ảnh mẫu của ông Tô có những đặc điểm giống nhau.

          Đặc biệt, trong máy di động của Nguyễn Thị Dung còn có những tin nhắn được gửi đến từ máy di động số 0913271133 của Chủ tịch Tô với ký hiệu “TYCT”- Dung lý giải đó là “tình yêu Chủ tịch”.

          Theo báo cáo giải trình của ông Nguyễn Bình Vận, Giám đốc Công an Hà Giang về vụ việc này: “Khi thấy (ảnh) tôi cũng bàng hoàng không tin vào mắt mình người đàn ông đó là anh Nguyễn Trường Tô Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang”. Và sau đó ông Vận đã báo cáo sự việc này cho Bí thư tỉnh ủy. Ông Hòang Minh Nhất, Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang xác nhận trong một báo cáo của mình: “Nghe được tin Công an thị xã Hà Giang bắt quả tang một vụ mua bán dâm tại khách sạn, có ảnh đồng chí Nguyễn Trường Tô, Chủ tịch UBND tỉnh ở trong điện thoại của cô gái bán dâm. Nghe được vậy, tôi yêu cầu Giám đốc công an tỉnh báo cáo vụ việc. Sau khi giám đốc Công an tỉnh báo cáo xong, tôi có giao nhiệm vụ cho giám đốc công an tỉnh gặp đồng chí Nguyễn Trường Tô Chủ tịch UBND tỉnh thông báo, nói rõ vụ việc trên, Đồng thời, tôi cũng giao cho đồng chí Nguyễn Huy Nạp, Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy (nay đã nghỉ chế độ) gặp đồng chí Nguyễn Trường Tô nói rõ và yêu cầu rút kinh nghiệm. Trong một cuộc hội ý về công việc giữa tôi và đồng chí Nguyễn Trường Tô, tôi có nêu ra vấn đề trên và nhắc nhở đồng chí Nguyễn Trường Tô cần rút kinh nghiệm trong sinh hoạt. Do đồng chí Nguyễn Trường Tô mới bầu giữ chức vụ Chủ tịch UBND tỉnh được ít tháng, nên tôi dùng hình thức nhắc nhở, không tiến hành kiểm tra kiểm điểm”.

         

[caption id="attachment_6202" align="alignleft" width="199" caption="Bản chụp báo cáo của Công an thị xã Hà Giang"][/caption]

 Những bức ảnh trần truồng của ông Chủ tịch tỉnh Hà Giang Nguyễn Trường Tô trông phản cảm và tục tĩu đến độ tôi không thể và không dám đưa lên trang blog này.

Tin mới nhất : Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng vừa kết thức phiên họp thứ 32 vào cuối giờ chiều nay 5-7-2010. Trong 45 vụ việc được kiểm tra xem xét kỷ luật lần này có trường hợp của Chủ tịch tỉnh Hà Giang Nguyễn Trường Tô. Sáng mai, báo Nhân Dân, Quân Đội Nhân Dân và nhiều báo khác sẽ đăng nguyên văn bản thông báo kết luận này. Xin lược đăng đoạn kết luận về ông Tô Chủ tịch:

          “Qua kiểm tra nhận thấy đồng chí Nguyễn Trường Tô từ năm 2005 đến nay đã có vi phạm: thiếu gương mẫu trong sinh hoạt, sống buông thả, quan hệ không lành mạnh, vi phạm nghiêm trọng tư cách cấp ủy viên, đảng viên, gây ảnh hưởng xấu tới hình ảnh người cán bộ lãnh đạo, gây dư luận bất bình trong đảng và xã hội. Những sai phạm của đồng chí Tô đã được Chủ nhiệm UBKT TW nhắc nhở nhưng không nghiêm túc tiếp thu, khắc phục và không thành khẩn nhận khuyết điểm. Bí thư Tỉnh ủy và Giám đốc Công an tỉnh biết nhưng không báo cáo xem xét giải quyết. UBKT TW đề nghi Ban Bí thư thi hành kỷ luật đồng chí Nguyễn Trường Tô bằng hình thức cách hết các chức vụ trong Đảng, đề nghị cấp có thẩm quyền bãi nhiệm đại biểu HĐND và cách chức Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang. Bí thư Tỉnh ủy và Gián đốc Công an tỉnh phải kiểm điểm trước Tỉnh ủy về việc này một cách nghiêm khắc”.

(Nguồn: blog Trương Duy Nhất, đầu đề của Quê choa)

Chuyện cái cổng chào

Còn 100 ngày nữa là đến Đại lễ nghìn năm Thăng Long- Hà Nội, tưởng mọi việc đã hòm hòm rồi bỗng xảy ra chuyện lùm xùm quanh việc Hà Nội tính xây 5 cái cổng chào ở 5 cửa ngõ đi vào Thủ đô. Lúc đầu đã quyết xây 5 cái cổng, đã phê duyệt triển khai lắp dựng cổng chào đầu tiên, bây giờ lại tuyên bố chỉ xây 4 cổng thôi. Lại nghe ông bí thư Thủ đô nói: “Tôi vừa hội ý với đồng chí Chủ tịch thành phố và đồng chí Phó chủ tịch thường trực rằng chúng ta cũng nên có cân nhắc khẩn trương về việc nên làm 5 cái hay 3 cái, để tạo sự đồng thuận trong nhân dân”.

Lúc đầu định xây kiên cố 5 cái cổng, sau bảo chỉ làm tạm thôi, bỏ ra 50 chục tỉ, giải phóng 18 ngàn mét vuông mặt bằng làm thử cái đã, nếu thấy ổn thì xây kiên cố, không ổn thì bỏ đi, khoẻ re. Thì Bí thư Hà Nội đã nói rồi đấy: “Đối với 5 cổng chào thì thành phố cũng có hướng chưa làm vĩnh cửu luôn, chưa làm kiên cố luôn. Trước mắt sẽ chỉ làm bằng vật liệu tạm thời để nếu không phù hợp sẽ tiếp tục thay”.

Hà Nội tấc đất tấc vàng, giải phóng vài trăm mét mặt bằng để đặt cái tượng cũng phải tính nát nước, đằng này phải tiêu tốn 18 ngàn mét vuông mặt bằng chỉ để làm thử, nghe mà sợ quá. Lại có người nói cứ giải phóng mặt bằng, nếu không làm cổng thì ta làm bãi giữ xe, nghe như chuyện của những người thích đùa.

Sở dĩ có chuyện lùm xùm như vậy là vì vào khoảng đầu tháng 6 năm nay bỗng ai đó nảy ra ý tưởng Hà Nội sẽ xây dựng 5 cổng chào do 5 doanh nghiệp tặng toàn bộ hoặc đóng góp một phần, tổng trị giá là 50 tỷ đồng. Ý tưởng nghe bùi tai thế là triển khai làm liền, chẳng đưa ra hỏi dân một tiếng, đến khi dân kêu ầm ầm mới tá hoả tam tinh thấy quá nhiều bất cập xung quanh chuyện xây 5 cái cổng.

Không nói thời gian quá gấp, chỉ 3 tháng đến thánh cũng trở tay chẳng kịp, nói ngay đến khái niệm cái cổng Thủ đô là gì mới thấy quá là tù mù. Trước hết cái cổng chào Hà Nội không phải là cái cổng làng, bởi vì dù văn hoá Hà thành trưởng thành từ văn hoá làng xã Bắc hà nhưng Hà Nội ngày nay đương nhiên không phải là cái làng phóng đại. Ai cũng biết vậy nhưng khi xây dựng dự án này thì tất cả các cổng chào đều án ngữ các lối vào Hà Nội, giống y chang cái cổng làng.

Người ta xác định có 5 lối vào chính, một là đường Láng - Hòa Lạc, hai là đưởng Nội Bài, ba là  đường Hà Nội - Lạng Sơn, bốn là đường Hà Nội - Hải Phòng, năm là đường quốc lộ 1A. Chưa nói bao nhiêu tuyến đường chính, 5 hay 7 hay 9 hay 11 tuyến, mà câu hỏi đặt ra ngay tức khác, rằng nếu coi cổng chào Hà Nội như cổng làng thì tại sao chỉ đặt cổng chào ở các tuyến đường bộ, thế còn tuyến đường sông, đường sắt, đường không thì sao. Nếu vậy thì khả năng phải làm 50 cái cổng chào chứ không phải là 5 cái.

Chịu khó tìm hiểu một chút sẽ thấy nếu quan niệm cổng chào thủ đô như cái cổng làng thì nước Pháp phải làm chừng 150 cái cổng chào, nhưng  thủ đô Paris chỉ làm đúng một cái, đó là Khải Hoàn Môn. Nằm giữa quảng trường Étoile, vị trí của Khải Hoàn Môn là điểm cuối của đại lộ Champs-Elysées, khu vực tập trung khách du lịch của Paris, thế thôi, nó không hề là cái cổng vào của thành phố. Năm 1806 Napoléon cho xây dựng Khải hoàn môn để vinh danh Paris anh hùng, ông làm cái cổng chào để khai thác tối đa tính biểu trưng của nó mà không hề quan tâm đến giá trị sử dụng của nó (tức giá trị thực của cái cổng). Vì thế nó đã trở nên một công trình nổi tiếng thế giới, hàng năm hơn 1 triệu lượt khách viếng thăm.

Xây một cái cổng chào cho Thủ đô, thành phố nghìn năm tuổi là cần thiết. Nếu học theo nước Pháp để làm cái cổng chào mang tính biểu trưng cao, cho thấy Thăng Long-Hà Nội là thành phố văn hiến, anh hùng, vì hòa bình và tự do, lấy từ ý tưởng rồng bay của Lý Công Uẩn nghìn năm trước thì hay biết bao nhiêu. Đằng nay vì không biết cái cổng Thủ đô nghìn năm nó khác với cái cổng lối vào Thủ đô chỗ nào, tức nó khác với cái cổng làng chỗ nào. Không biết làm cái cổng để khai thác tính biểu trưng của nó hay muốn làm ra cái cổng thuần tuý là cái cổng, thành thử cứ loay hoay không biết làm 5 cổng, 4 cổng hay 3 cổng, làm tạm để chào mừng Đại lễ nghìn năm hay làm cái vĩnh cửu, ôi vân vân và vân vân

Ấm ớ và tơ lơ mơ, tù mù và tuỳ tiện thể hiện quá rõ trong việc xây cổng chào Hà Nội. Đây là một dẫn chứng rõ nhất của sự tuỳ hứng, ưa gì làm nấy, chẳng cần quan tâm đến dân đang nghĩ gì, phản ứng ra sao. Gần nghìn năm trước, năm 1284, khi đất nước gặp nạn Nguyên Mông, Trần Nhân Tông đã cúi xuống hỏi dân hoà hay là đánh. Dân đã cho ông câu trả lời và ông đã thắng.  Một việc lớn như thế khi biết hỏi dân cũng tất thành huống hồ xây mấy cái cổng chào, tại sao quí vị không biết cúi xuống hỏi dân một tiếng, hay quí vị vốn quen dạy bảo dân chứ không quen không muốn không thích hỏi dân, thứ dân mà có kẻ bảo là gian, hu hu.

Cổng chào…kiểu Mỹ

Hiệu Minh

 

[caption id="attachment_6191" align="alignleft" width="300" caption="Cổng chào bang Virginia"][/caption]

Tôi có dịp đi một số bang ở bên Mỹ và rất thích cổng chào của họ. Đó là một bảng tôn sơn xanh, đôi khi là tấm gỗ đơn sơ treo lủng lẳng trên cành cây. Dân Mỹ không biết hình thức là gì. Cổng chào gì mà như cái biển quán cơm tù. So sánh với Hà Nội đang đầu tư 50 tỷ đồng (gần 3 triệu đô la) để làm 5 cổng chào nhân đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà Nội thì thấy ta hơn hẳn Mỹ về đoạn làm…cổng.
 Xem qua thiết kế 5 cổng chào hoành tráng, nhiều người không khỏi ngạc nhiên về tầm cỡ những công trình mà họ định thực hiện trong vẻn vẹn có 3 tháng. KTS Nguyễn Trực Luyện đã phải thốt lên rằng, kiến trúc nhàm chán và sáo rỗng với sự gắn kết khiên cưỡng giữa lịch sử và giá trị Thăng Long. Nhiều người cho rằng đó là một sự lãng phí rất lớn đối với một nước nghèo như VN ta.

 So sánh Mỹ và VN, biết đâu chúng ta có thể rút ra cách làm cổng chào như thế nào cho tiện
 Hoa Kỳ: Diện tích: gần 10 triệu km2. Dân số: 310 triệu. Mật độ dân số: 32 người/km2.  Thu nhập bình quân GDP nominal: 46.300$/người/năm
 Việt Nam: Diện tích: 331ngàn km2. Dân số 86 triệu. Mật độ dân số 259 người/km2. Thu nhập bình quân GDP nominal: 1.046$/người/năm

Cổng chào West Virginia. Ảnh: Hiệu Minh

 

Cổng chào vào các bang nước Mỹ: hầu hết là bảng đơn giản, đủ cho người đi xe hơi nhìn là đã vào bang mới, để người lái xe cẩn thận với luật lệ sở tại như cài dây an toàn, nếu không sẽ bị phạt “click it or ticket”.
Họ rất sợ sự hoành tráng của cổng chào làm lái xe mất tập trung và gây tai nạn. Ước tính từ khoảng vài trăm đô la cho đến 1000 đô la cho một … cổng chào.
Cổng chào của Hà Nội: toàn cỡ to bằng tòa nhà chục tầng, hoành tráng và tốn kém. Ước tính khoảng gần triệu đô một cổng chỉ để chào mà chưa biết đã chào được ai.
Người ta thu nhập gần 50.000$/năm/người mà chi cho bảng chào cỡ khoản nghìn đô. Việt Nam ta  chi hàng triệu đô cho một cổng chào trong khi thu nhập 1000$/năm/người.
Nước bé, dân số đông, thu nhập đang ở mức nghèo, mật độ dân số VN gấp 10 lần nước Mỹ, thu nhập kém họ những 46 lần, nhưng cổng chào to gấp hàng nghìn lần nước Mỹ.

Vài hình ảnh về cổng chào bên Mỹ để bạn đọc tiện so sánh với dự án 50 tỷ cho năm cổng chào của Hà Nội. Theo đường link xem các loại cổng chào kiểu Mỹ.

02-07-2010

(Nguồn: blog Hiệu Minh)