Đơm đó ngọn tre

Nhàn đàm

Mấy hôm nay Việt Nam net có loạt bài nói về chọn lựa nhân sự rất hay, có bài hay điếc tai, thẳng thắn và sáng sủa, có cảm tưởng cứ làm theo mấy cái đề xuất này thì vận nước sẽ đổi thay. Nhiều ý kiến lần đầu tiên dân tình mới nghe được công khai chứ lâu nay chỉ thầm thầm thì thì trong xó nhà nơi quán rượu mà thôi, ví dụ việc tuyển chọn nhân sự Bắc Trung Nam theo kiểu chia để trị, ví dụ tình trạng Đảng cử dân bầu, chia ghế, tuần tự như tiến, đến hẹn lại lên. Nghe thật sướng cái lỗ rốn.

Tuy nhiên nghĩ lại thấy hình như các cụ vẫn chưa động đến cái lõi của vấn đề, ấy là cái sự chuyên của mấy ông cán bộ. Nếu cán bộ ta lâu nay vừa hồng vừa chuyên thì bây giờ chẳng ai dư hơi đi bàn về công tác cán bộ.Vừa hồng vừa chuyên không phải không có, ở đâu cũng có loại cán bộ này nhưng ít quá, quá ít, đa phần vẫn là đám vừa hồng vừa điêu, vừa hồng vừa ngu. Sợ nhất là mấy ông hồng dởm chuyên dốt, đám này thường dễ dàng lọt sàng xuống nia, lọt nia xuống mấy chỗ béo bở nhất.

            Bấy lâu nay khi hỏi thủ trưởng là gì thì có một định nghĩa cực kì chính xác: đấy là những người hiền lành nhu mì nhưng mà dốt. Thực ra tất cả các vụ đổ bể xưa nay có đến 90% là do dốt, qui kết người ta tội này tội kia e cũng nặng quá, cái tâm không phải không có nhưng mà dốt. Tham thì tất nhiên rồi, ai chẳng tham, nhưng cái tham của kẻ có trí lự không gây nguy hại như cái tham của mấy anh dốt nát.

            Khổ nỗi có mấy ai thực bụng nghĩ mình là dốt đâu, ngồi chê người khác dốt thì nhanh lắm, nhận ra mình dốt thực khó vô cùng. Bọ có ông bạn học, thủa trước học hành kém nát không nói làm gì, ra đời cũng làm ăn như mèo mửa, bỗng nhiên trời ỉa trúng trọ, một bước lên quan to. Bây giờ ngồi nhậu với ông toàn nghe ông chê ông nọ dốt ông kia ngu, chưa khi nào nghe ông tự thú là ông cũng dốt cũng ngu chẳng kém mấy kẻ mà ông chê cả.

            Dốt nát tất nhiên không nên dùng rôì, nhưng giỏi cũng phải cảnh giác, chớ có dùng bừa. Giỏi mà láu cá cũng nguy hiểm như dốt mà tham vậy.

 Cách đây vài năm bọ có làm thuê cho FPT, làm một thời gian ngắn thôi nhưng học đựơc một bài học nhân sự rất hay. Ông Trương Gia Bình giao cho bà Nguyên Hạnh thành lập một công ty. Bà Nguyên Hạnh đưa lên  danh sách lãnh đạo công ty gồm năm người, tất nhiên là toàn người giỏi. Ông Bình xem qua, nói có hai thằng giống nhau qua, bỏ đi một thằng, thay thằng khác. Chỉ một câu đó thôi bọ đã rất phục ông Trương Gia Bình.

Lãnh đạo mà giống nhau quá thì phản biện thường bị thủ tiêu, khi trúng thì trúng cực to, khi bại thì bại cực lớn; khi đoàn kết thì như anh em ruột thịt khi đánh nhau thì đầu rơi máu chảy, huynh đệ tương tàn. Đấy là nói giỏi mà giống nhau đã rất không nên, còn như một ban lãnh đạo giống nhau kiểu dốt nát và không cá tính thì nguy hiểm đến nhường nào.

Nhân chuyện các cụ nói chuyện nhân sự bọ cũng ngứa miệng nói chơi vậy thôi chứ việc này khác nào đơm đó ngọn tre. Một khi nạn mua tước bán danh mua quyền bán chức đang hoành hành, thói cục bộ địa phương, bè phái, phe nhóm đã nhiễm vô máu rồi thì mấy chuyện nhân sự nhân siếc ai nói chỉ sướng miệng người đó thôi.